________________
सुदर्शिनी टीका अ०५ सू०४ कल्पनीयमशनादिनिरूपणम् च औषधादि तदपि संनिधीकृतं न कल्पते इत्येवमन्वयः कर्तव्यः, कस्य न कल्पते? इत्याह—'समणम्स 'श्रमणस्य-साधोः, कीदृशस्य तु श्रमणस्य न कल्पते इत्याह - सुविहियस्स उ' मुविहितस्य तु = शोभनानुष्ठानसम्पन्नस्य, कस्मिन् सति ? इत्याह-' बहुपगारम्मि' बहुप्रकारे अनेकमकारे 'रोगायके' रोगातङ्के-रोगो ज्वरादिः, आतङ्कः = सद्योघातीहृदयशूलादिः, अनयोः कर्मधारयः, तस्मिन् समुप्पन्ने' समुत्पन्ने, रोगातङ्कानां बहुप्रकारत्वमेव स्पष्टयति- वायाहिगपित्तसिंभाइरित्तकुवियतहसंणिवाए' वाताधिक्य पित्तश्लेष्मातिरिक्तकुपिततथासनिपाते तत्र-वातधिक्य वातस्याधिक्यं प्राचुर्यम् , तथा-पित्त लेष्मातिरिक्त-पित्तश्ले. ष्मणोरतिरेकः आधिक्य, तत् कुपितम्-कोपावस्थां प्राप्तम्-कुपितवातपित्तकफानामाधिक्यमित्यर्थः, तथेति तथाभूतः एतत्रितयरूपः संनिपातस्तस्मिन् , जाते= समुत्पन्ने सति ' तह ' तथा-' उदयपत्ते' उदयप्राप्ते-उदयावस्थां प्राप्ते सति, इन पूर्वोक्त छह स्थानरूप कारणों के ध्यान से षट्कायके जीवों की रक्षा करते हुए साधु को भिक्षा वृत्ति करना चाहिये । तथा-(जपि य ) जो
औषध आदि हैं उनका भी संनिधि-संग्रह नहीं करना चाहिये सो कहते हैं-(समणस्स सुविहियस्स ) सुविहित श्रमण के (बहुप्पगारम्मि रोगाय के समुप्पन्ने ) बहुत प्रकार के रोगातंग उत्पन्न होने पर, जैसे( वायाहियपित्तसिंभाइरित्तकुवियतहसंणिवाए ) कुपितवात की अधि. कता, कुपितपित्त और कुपितकफ की अधिकता हो तथा इन दोषों से अन्य उसे संनिपात भी ( जाए ) हो गया हो, तथा ऐसा दुःख कि जो ( उज्जलबलविउल कक्खड पगाढदुक्खे ) उज्ज्वल-सुख के लेशसे वर्जित हो, बल-बलवान् महाकष्टकारक हो, विपुल-आत्मा के प्रतिप्रदेश में नदी वेग की तरह प्रवर्द्धमान हो कर्कश-कठोर हो और प्रगाढप्रतिक्षण असमाधिजनक हो ( तह ) तथा ऐसे रोगातंक (उदयपत्ते ) साधुसे लक्षावृत्ति ४२वी नसे. तथा “जंपिय"2 सौष५ गाय છે તેનો પણ સંગ્રહ ન કરવું જોઈએ તે બાબતમાં સૂત્રકાર કહે છે કે – “समणस्स सुबिहियस्स" सुविहित श्रमाने "बहुप्पगारम्मि रोगायके समुप्पन्ने " अने प्रा२ना शणी त्पन्न थdi, वा “वायाहियपित्तसिंभाइरित्तकुबियतहसंणिवाए " दुषित वायुनी अधि:ता, पित पित्त मने पित ४३नी व्यघिता हाय तथा मे होषाथी तेने सन्निपात ५९ " जाए " थ६ गये। डीय, तथा मेहु २ उज्जलबलविउलकक्खडपगाढदुक्खे" Saror. વલ-લેશ પણ સુખ વિનાનું હોય, અતિશય કષ્ટકારક હોય, વિપુલ-આત્માનાં પ્રતિ પ્રદેશમાં નદીના વેગની જેમ વધતું જતું હોય, કર્કશ-કઠેર હોય અને प्रा6-प्रतिक्षा असमाधि न डाय " तह " तथा मेवां रात उद
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર