________________
सुदर्शिनी टीका अ० ३ सू०४ कोमुनिरदत्तादानादिवतमाराधयति ? ७२९ साधर्मिके तपस्विकुलगणसङ्घे, तत्र अत्यन्त बालः - चष्टवपीयोबालः, अत्यन्त दुर्बल: = कृशाङ्गत्वेन स्वकार्यकरणाक्षमः, ' गिलान ' ग्लानः-व्याध्यादिना भिक्षाटनादावसमर्थः, 'बुद्ध' वृद्धः = स्थविर ज्ञानवृद्धः, पर्यायवृद्धः, वयोवृद्धश्व, ' खवग' क्षपकः= मासक्षपणाद्युग्रतपः कारित्वेन प्रवचनप्रभावकः, पवत्तय प्रवर्त्तकःप्रशस्तयोगेषु यथायोग्यतया साधून प्रवर्त्तयतीति प्रवर्त्तकः, आचार्य: गणनेतायो हि शाखानुसारेण स्वयमाचरति, अन्यायाचारयति स आचार्यः, तदुक्तम्“ आचिनोति च शास्त्राणि, आचार ग्राहयत्यपि । स्वयमाचरते यस्मात्तस्मादाचार्य उच्यते " इति ।
"
उपाध्यायः - उप- समीपे आगतान = शिष्यान् सूत्रार्थमध्यापयति यः स उपाध्यायः, एतेषां समाहारद्वन्द्वः, तस्मिन् तथोक्ते, तथा ' सेहे' शैक्षे-नवदीक्षिते साधौ, तथा - ' साहम्मिए ' साधर्मिके = श्रुतलिङ्गप्रवचनैः समानश्रद्धावान् बालक साधु हैं तथा जो दुर्बल हैं-कम जोर होने से जो अपने कार्य करने में अक्षम है, जो ग्लान हैं-व्याधि आदि के निमित्त को लेकर जो भिक्षावृत्ति आदि करने में असमर्थ हैं, जो वृद्ध हैं- स्थविर-जरा से जर्जरित शरीर वाले हैं ज्ञान की अपेक्षा दीक्षापर्यांय की अपेक्षा और आयु की अपेक्षा जो वृद्ध-बडे हैं, जो क्षपक हैं मासक्षपक आदि उम्र तपस्या करनेवाले हैं, जो प्रवर्तक हैं- प्रशस्त - योगो में साधुजनो को उनकी योग्यता के अनुसार प्रवृत्ति कराने वाले हैं, जो आचार्य हैंगण के नेता है अर्थात् साधु संबंधी आचार को जो स्वयं पालते हैं, और दूसरे साधुओं से पलाते हैं, जो उपाध्याय हैं - अपने पासमें आये हुए साधुओं को - शिष्यजनों को जो सूत्र पढाते हैं, जो ( से है ) शिष्य हैं - नव दीक्षित साधुजन हैं, जो ( साहम्मि) साधर्मिक हैं- श्रुत लिङ्ग और प्रवचन - प्ररूपणा इनको लेकर जिनकीश्रद्धा समान है जो
જે પોતાનાં કામ કરવાને અસમર્થ છે, જે ગ્લાન છે વ્યાધિ આદિ ને કારણે જે ભિક્ષાવૃત્તિ આદિ કરવાને અસમર્થ છે, જે વૃદ્ધ છે-સ્થવિર-જરાને કારણે જરિત શરીરવાળાં છે, જ્ઞાનની અપેક્ષાએ; દીક્ષા પર્યાયની અપેક્ષાએ અને આયુની અપેક્ષાએ જે વૃદ્ધ-મેટાં છે, જે ક્ષેપક છે માસખમણુ આદિ ઉગ્ર તપસ્યા કરનાર છે, જે પ્રવ`ક છે-પ્રશસ્ત યાગેામાં સાધુજનેાને તેમની ચૈાગ્યતા અનુસાર પ્રવૃત્તિ કરાવનાર છે, જે આચાય છે—ગણના નેતા છે એટલે કે સાધુના આચારેને જે જાતે પાળે છે અને ખીજા સાધુ પાસે પળાવે છે, જે ઉપાધ્યાય છે—પેાતાની પાસે આવેલા સાધુઓને-શિષ્યજાને જેએ सूत्रो लगावे छे, के " सेहे " शिष्यो छे - नवदीक्षित साधुये। छे, ने "
"सा
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
