________________
सुदशिनोटोका अ० २ सू० १ सत्यस्वरूपनिरूपणम् वैरघौ :- वधो घातः बन्धः निगड़ादि बन्धः, 'अभिओगो' अभियोगः-अपराधारोपः, वैरघोरः धोरशत्रुता; एतेषामितरेतरयोगद्वन्द्वः, एभ्यः ‘पमुच्चति' प्रमुच्यन्ते, च= पुनः 'अमित्तमज्झाहिं' अमित्रमध्यात्-शत्रुमध्यात्= अणहा य' अनघाश्च-अक्षतशरीराश्च, 'निइंति' निर्यान्ति-निर्गच्छन्ति । उक्तमपि
" सत्येनाग्निर्भवेच्छीतोऽगाधाम्बुधिरपि स्थलम् ।
नासिश्छिनत्ति सत्येन सत्यान्न दशते फणी ॥ इति । तथा ' देवयाओय' देवताश्च 'सच्चवयणे रयाणं' सत्यलचने रतानां= सत्यवादिनां मणुष्याणां 'सादेव्वाणि' सादिव्यानि-सांनिध्यानि 'करेंति' कुर्वन्ति। वध घात, बंध निगड़ वेडी)आदि बंधन अभियोग अपराधारोप, एवं घोर शत्रुता. इनसे भी बच जाते हैं। ( अमित्तमझाहिणिइंति अणहा य सच्चचाई ) यदि कदाचित् ये शत्रुओं के बीच में आ भी जावें तो भी शत्रु उनका कुछ भी विगाड नहीं कर पाते हैं-उनके बीच से वे अनअक्षत शरीर ही निकल आते हैं। कहा भी है
"सत्येनाग्निर्भवेच्छीतोऽगाधाम्बुधिरपि स्थलम्।
नासिछिनत्ति सत्येन, सत्यान्न दशते फणी॥" सत्यवादी पुरुषों के ममक्ष अग्नि शीतल हो जाती है, अगाधसमुद्र भी स्थल जैसा हो जाता है, तलवार की धार भोंधरी हो जाती है और फणी-सर्प उसे डस नहीं पाता है। ___ अधिक क्या कहा जाय (सच्चवयणे रयाणं ) जो सत्यवचन में रत होते हैं उन सत्यवादी मनुष्यों का (देवयाओ य) देवता (सादि"वह बंधाभिओगवेरघोरेहि पमुंचंति य” १५-धात, ५'-निज मधन, અભિગ–અપરાધારોપ, અને ઘેર શત્રુતા એ બધાથી પણ બચી જાય છે " अभित्तमज्झाहिणिइति अणहाय सञ्चवाई " नेहाय ते शत्रुमानी १२ये सावी જાય તો પણ શત્રુ તેને કાંઈ ઈજા કરી શકતા નથી–તેમની વચ્ચેથી તે અક્ષત શરીરે જ બહાર નીકળી જાય છે. કહ્યું પણ છે–
“सत्येनाग्निर्भवेच्छीतोऽगाधाम्बुधिरपि स्थलम् ।।
नासिच्छिनत्ति सत्येन सत्यान्न दशते फणी॥" સત્યવાદી પુરુ પાસે અગ્નિ શીતળ થઈ જાય છે, અગાધ સમુદ્ર પણ સ્થળ સમાન થઈ જાય છે, તલવારની ધાર બૂઠી થઈ જાય છે અને સપ તેને ડંસ દઈ શકતો નથી.
व शु. ४ई. सच्चवयणे रयाणं " सत्य वयनमा रे सीन २ छ ते सत्यवाही भनुष्यानु "देवयाओय " देवता “ सादिव्वाणि करें ति” सानिध्य
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર