________________
सुदर्शिनी टीका अ०५सू० ४ मनुव्यपरिग्रहनिरूपणम्
५२९ इंति, नियमा सल्ला दंडा य गारवा य कसाया य सन्ना य कामगुणअण्हगा य इंदियलेसाओ, सयणसंपओगा सचित्ताचित्तमीसगाई दव्वाइं अणंतगाइं इच्छंति परिघेत्तुं सदेवमणुयासुरम्म लोए । लोभपरिग्गहो जिणवरेहिं भगिओ, नत्थि एरिसो पासो पडिबंधो अत्थि सव्वे जीवाणं सव्वलोए ॥ सू० ४ ॥
टीका-' वक्रवार अकम्मभूमीसु' वक्षस्काराकर्मभूमिषु वक्षस्कारा =चित्रकूटादयो विजयविभागकारिणश्च, अकर्मभूमयः हैमवतिका भोगभूमयश्च तासु तथो क्तासु ये वर्तन्ते, तथा 'सुविभत्तभागदेसामु' मुविभक्तभागदेशासु सुविभक्ता भागदेशा जनपदा यासु तास्तथोक्तासु ' कम्मभूमिसु' कर्मभूमीसु--कृष्यादि कर्मस्थानभूतेषु भारतादिषु 'जे वि य' येऽपि च नराः 'चाउरंतचक्कवट्टी' चा तुरन्तचक्रवर्तिनो वासुदेवाः बलदेवाः' मंडलिया' माण्डलिकाः ' इस्सरा' ईश्वराः 'तलबराः' तलवराः, ' सेणावई' सेनापतयः, 'इब्भा ' इभ्याः 'सेट्ठी 'श्रेष्ठिनः
अब सूत्रकार मनुष्य के परिग्रह का वर्णन करते हैं-' वक्खार' इत्यादि ( वक्खार अकम्मभूमीसु) विजय विभागकारी चित्रकूट आदि वक्षस्कारों में, अकर्मभूमियों में-हेमवतिक आदि युगलिक धर्मवाले क्षेत्रों में, तथा ( सुविभत्तभागदेसासु कभ्मभूमीसु ) सुविभक्त भाग देशवाली कर्म भूमियों में-कृष्यादि कर्म के स्थानभूत भरत आदि क्षेत्रों में ( जे वि य नरा चाउरंत चक्कवट्टी वासुदेवाबलदेवा मंडलिया इस्सरा तलवरा सेणावईइन्भा सेटिया रट्ठिया पुरोहियाकुमारा दंडणायगा गणणायगा मांडविया सत्थवाहा कोडुपिया अमच्चा एए अण्णे य एवमादी परिग्ग संचिणंति ) जो भी मनुष्य हैं, चातुरन्तचक्रवतीं हैं,
वे सूत्र४।२ भनुष्याना परियडर्नु पाणुन ४२ -“ वक्खार" त्याल
" वक्खार-अकम्म भूमीसु" विन्य विभाग यित्रट मा ११४રોમાં, અકર્મભૂમિમાં-હૈમવતિ આદિ યુગલિક ધર્મવાળાં ક્ષેત્રમાં, તથા " सुविभत्तभागदेसासु कम्मभूमीसु" सुविनात भाग शिवाजी मूभियोमांभेती माह मना स्थान३५ मत मात्रामा " जेविय नरा चाउरंतचक्कवट्टी वासुदेवाबलदेवा मंडलिया इस्सरा तलवरा सेणावई इब्भा से ट्टिया रट्ठिया पुरोहिया कुमारा इंडणायगा गणणायगा मांडविया सत्थवाहा को डुबिया अमच्ची ए ए अण्णे य एवमादी परिग्गहं संचिणंति " २ भनुष्येछ, यातुरन्त यात .
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર