________________
५२६
प्रश्नव्याकरणसूत्रे
"
अवपतन्ति वैमानिका देवा येषु तेवपाताः, यत्रावपत्य वैमानिका देवा मनुष्यक्षेत्रेषु समागच्छन्ति, उत्पतन्ति येभ्यस्ते उत्पाताः येभ्य उत्पत्य भवनपतयो मनुष्यक्षेत्रे समागच्छन्ति, अवपाताश्चोत्पाताश्वेति इन्द्रः, तिगिच्छकूटादयः पर्वता इत्यर्थः तथा काञ्चनकाः = उत्तरकुरुमध्ये देवकुरुमध्ये च प्रत्येकं पञ्चानां महादादीनां प्रत्येकमुभयोः पार्श्वयोः दशदश काञ्चनकपर्वताः सन्ति, इति सर्व संकलनया द्विशतसंख्यकाः काञ्चनकपर्वता भवन्ति । तदा - चित्रविचित्रौ निषध नामक वर्षधर समीपवर्त्तिनौ शीतोदाभिधानमहानद्युभयतटवर्त्तिनौ चित्रविचित्रकू टाभिधानपर्वतौ, यमकवरौ = नीलवद् वर्षधर प्रत्यासन्नौ शीताभिधानमहानद्युभयतवर्तन यमकTरनामको पर्वतौ शिखरिणः समुद्रमध्यवर्तिनो गोस्तूभादिपर्वताः, कूटाः = चन्दनवन कूटादय, एतेषां द्वन्द्वः, एषु वस्तुं शीलं येषां ते तथोक्ताः, देवाः परिग्रहे तृप्तिं न लभन्ते ॥ सू० ३ ॥
"
णियों के मध्यभाग में जो सोलह सोलह श्वेत पर्वत हैं उनमें, अवपातपर्वतों में- जहाँ उतर कर वैमानिक देव मनुष्य क्षेत्र में आते हैं उन स्थानों में ( ये स्थान तिगिच्छकूट आदि नाम वाले पर्वत कहलाते हैं) कांचनपर्वतों में ये पर्वत उत्तरकुरु तथा देवकुरु के बीच में हर एक पांच महाइदों के प्रत्येक के दोनों कोनों पर दश दश हैं। इस तरह से ये दोनों दोसों की संख्या में हैं उन पर्वतों में, चित्रविचित्र कूट नाम के पर्वतों में ये दोनों पर्वत निषेध नामके वर्षेधर के समीप में हैं, तथा शीतोदा नामकी महानदी के दानों तट पर वर्तमान नील वर्षधर के पास रहे हुए तथा शीता महा नदी के दोनों तट परवर्तमान ऐसे यमकवर नाम के पर्वतों में, शिखरी- समुद्रमध्यवर्ती गोस्तुभ आदि पर्वतों में,
સેાળ પુષ્કરણિયાનાં મધ્ય ભાગમાં જે સેળ સેાળ શ્વેત પત છે તેમાં, અવ પાત પવતામાં જ્યાં ઉતરીને વૈમાનિક દેવે મનુષ્ય ક્ષેત્રમાં આવે છે એ સ્થા. નામાં, ઉત્પાત પતામાં-જ્યાં ઉતરીને ભવનપતિ મનુષ્યક્ષેત્રમાં આવે છે તે સ્થાનમાં ( તે સ્થાને િિગકૂટ આદિ નામના પ°તા કહેવાય છે ) કાંચનક પવ તામાં તે પવ તા ઉત્તરકુરુ તથા દેવકુરુની વચમાં દરેક પાંચ મહા હુંદોમાંના પ્રત્યેકના ખને ખૂણા પર દશ દશ છે, અને એ રીતે તે મને ખસેાની સંખ્યામાં છે, તે પ°તામાં, ચિત્રવિચિત્રકૂટ નામના પર્વતામાં-એ અને પતા નિષધ નામના વધરની પાસે છે, તથા શીતેાદા નામની મેાટી નદીના બંને કિનારા પર આવેલા છે, નીલ વધરની પાસે આવેલ તથા શીતા મહાનદીના કિનારા પર આવેલ ચમકવર નામના પતામાં શિખરી–સમુદ્રની વચ્ચેના ગાસ્તંભ આિ
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
