________________
सुदर्शिनी टीका अ० ४सू० ११ युगलिकस्वरूपनिरूपणम्
४५९
जिहवं येषां ते तथा 'गरुलाययउज्जुतुंगनासा' गरुडायतऋजुतुङ्गनासाः = गरूडस्येव आयता - दीर्घा ऋज्वी = सरला तुङ्गा=समुन्नता नासा येषां ते तथा अवदालियपुंडरीय यणा' अवदालितपुण्डरीकनयनाः = विकसितसितकमलतुल्यनेत्राः 'विकोसिय धवलपत्तलच्छा' विकोशितधवलपत्रलाक्षाः = विक्रोसिते = विकसिते प्रसन्ने सदा प्रमुदितत्वात्तेषां धवले= श्वेते पत्रले = पक्ष्मवती च अक्षीणि नेत्रे येषा ते तथा । ' आणामिय चावरुइलकिण्ड भराइ संठियसंगयाययसुजायभूमगा' आनामित चापरुचिरकृष्णा भ्रमराजिसंस्थितसङ्गतायत सुजातभ्रुवः = आनामितौ = वक्रीकृतौ चापौ = धनुषी तद्वतरुचिरे कृष्णाभ्रराजिसंस्थिते = कृष्णमेघरेखासदृशे सङ्गते = समुचिते आयते दीर्घ सुजाते = स्वभावतः सुन्दराकारे च भ्रुवौ येषां ते तथा । 'अल्लीणपमाणजुत्तसवणा ' आलीनप्रमाणयुक्तश्रवणाः = आलीनौ स्तब्धौ प्रमाणयुक्तौ = समुचितप्रमाणौ श्रवणौ-कर्णौ येषां ते तथा एतावदेव न किन्तु ' सुरसवणा' सुश्रवणाः = शब्दग्रहणशक्तिसम्पन्न कर्णयुक्ताः, ' पीणमं सलकबोल सभागा' पीन शुद्ध तप्त सुवर्ण के समानरक्त तलवाली होती है । तथा ( गरुलायग उज्जतुंगनासा) जिनकी नासिका गरुड़ की नासिका के समान दीर्घ, सरल और समुन्नत होती है । तथा ( अवदालियपुंडरीयणयणा ) जिनके नेत्र विकसित शुभ्र कमल के समान होते हैं । तथा - (विकोसियधवलपत्तलच्छा) जिनकी दोनों आंखे विकसित धवलवणेपित, एवं पक्ष्मवाली होती हैं । (आणामिचावरुइल किण्हण्भराइ संठिघसंगयायसुजायभूमगा) तथा जिनकी भोहें वक्रीकृत धनुष्य के समान रुचिर, कृष्णमेवपंक्ति के जैसी अत्यंतकाली, संगत-लंबी २ एवं स्वभावतः आकार में सुन्दर होती हैं (अलीयमाणतसवणा ) तथा जिनके दोनों कान स्तब्ध और समुचित प्रमाणवाले होते हैं ( सुस्वणा ) तथा - शब्दग्रहण करने की शक्ति से संपन्न होने के कारण जिनके दोनों कान सच्चे अर्थ में सुश्रवण
9
यां
“ गरुलायगउज्जतुंगनासा" मनी नासिअ गरुडनी यांय नेवी सांगी, सरस અને ઉન્નત હાય છે. તથા अवदालियपुंडरीयणयणा " भेभना नयन विसित શ્વેત કમળ જેવાં હાય છે, તથા " विकोसियधवलपत्तलच्छा " भेभनी जने विसित, श्वेतवर्णानी भने पक्ष्मवाणी होय छे. “ आणामिय चावरूइल किण्हव्भराइसेठियसंगया यय सुजायभूमगा "" તથા તેમની ભ્રમરા વક્ર ધનુષ્યના જેવી મનેાહર, કાળાં વાદળાની પક્તિ સમાન અત્યંત કાળી, સંગત-લાંખી અને સ્વભાવિક રીતેજ દેખાવામાં સુંદર હોય છે. अल्लीणपमाणजुत्तसवणा " તથા જેમના અને કાન સ્તબ્ધ અને પ્રમાણસરના હોય છે. શબ્દ સાંભળવાની શક્તિવાળા હાવાને કારણે જે ખરા અર્થમાં સુશ્રવણુ છે,
"6
97
सुसवणा
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
66
