________________
सुदर्शिनी टीका अ० ४ सू०५ चक्रवतीलक्षणनिरूपणम्
सुकृतपटोत्तरीयाः पालम्बवत्= आनाभिलम्बितकण्ठिकावत् प्रलम्बमानः, तथा सुकृतः शोभनरचनाविशेषयुक्तः पट: शाटकः उत्तरीयम्-उत्तरीयवस्त्रं च येषां ते तथा रचनाविशेषेण परिधृतशाटकोत्तरीया इत्यर्थः, 'मुद्दियापिंगलंगुलिया' मुद्रिकापिङ्गलाङ्गुलिका =मुद्रिकाभिः अङ्गुलीयकैः पिङ्गलाः स्वर्णादिमयत्वात् पीतकान्तयोऽङ्गुलयो येषां ते तथा 'उज्जलनेवत्थरइयचिल्लगविरायमाणा' उज्ज्वलनेपथ्यरतिदचिल्लगविराजमानाः = उज्ज्वलं-निर्मलं नेपथ्यं वेषः 'पोशाक' इति प्रसिद्धःरतिदं आनन्दजनकं 'चिल्लगं' इति वस्त्र चाकचिक्यं, तेन विराजमानाः शोभमानाः, तथा 'तेएण दिवाकरोवदित्ता' तेजसा दिवाकरइव दीप्ताः= प्रतापेन सूर्यसदृशाः ' सारयनवत्थणियमहुरगंभीरनिद्धघोसा' शारदनवस्तनितमधुरगम्भीरस्निग्धघोषा: शारदं-शरत्कालिकं यन्नवस्तनित-नूतनमेघध्वनिः तद्वन्मधुरो गम्भीरः स्निग्धश्व-हृदयाह्लादकरो घोषः शब्दो येषां ते तथा 'उप्पण्ण समत्तरयणचक्करयणपहाणा ' उत्पन्नसमस्तरत्नचक्ररत्नप्रधानाः उत्पन्नानि प्राप्तानि मुद्दियापिंगलंगुलिया ) तथा कंठ में विविधमणियों से ग्रथित पहिरा हुआ हार जिनके वक्षस्थल पर लटकता रहता है, तथा नाभिप्रदेश पर्यंत कंठी के समान लटकते हुए उत्तरीयवस्त्रको एवं शोभन रचना विशेष से युक्त करके धोती को जो धारण करते है। स्वर्ण आदिकी बनी हुई अंगूठियों से युक्त होने के कारण जिनकी हाथों की अंगुलियां सदा पीली कांतिवाली बनी रहती हैं ( उज्जलनेवत्थ रइयचिल्लगविरायमाणा) उज्वल, आनंदजनक एवं चिलकती हुई पोशाक से जो सदा विराजमान रहते हैं ( तेएण-दिवाकरोव्व दित्ता सारय-नवत्थणिय-महुर-गंभीरनिद्धघोसा) तथा जो अपने तेज से सूर्य के जैसे प्रतापशाली होते हैं। तथा जिनका शब्द शरत्काल के मेघ की नवीन ध्वनि के जैसा गंभीर और हृदयाह्लादक होता है (उप्पण्णसमत्तरयणचकरयणपहाणा) तथा ડોકમાં પહેરેલી હોય છે અને વક્ષસ્થળ પર લટકતો હોય છે. તથા નાભિપ્રદેશ સુધી કંઠીની જેમ લટકતાં ઉત્તરીય વસ્ત્રોને તથા સુંદર વિશિષ્ટ રચનાથી યુક્ત ધતીને જેઓ ધારણ કરે છે, સુવર્ણ આદિમાંથી બનાવેલી વીંટીઓથી યુક્ત હોવાને લીધે જેમનાં હાથની આંગળીઓ સદા પીળા તેજથી યુક્ત २७ छ, “उज्जलनेवत्थरइयचिल्लगविरायमाणा" Gorrqu, मानहाय अने. यता पाषाथी या सहा शाली २ डाय छ, “ तेएण-दिवाकरोव्वदित्ता सारय-नवत्थणिय-महुर-गंभीर-निद्धघोसा" तथा 2 पोताना तेथी सूय' સમાન પ્રતાપશાળી હોય છે, તથા જેમના શબ્દો શરદત્રાતના મેઘના નવીન ध्वनिना ली२ अने हत्यमा मान तन्न ४२॥२ ३य छ, “ उप्पण्ण
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
