________________
३५६
प्रश्नव्याकरणसूत्रे अङ्गारप्रदीप्तककल्पाऽत्यर्थशीतवेदनाऽऽसादनोदोर्णसततदुःखशतसमभिभूते, तत्र ' अङ्गारपलित्तगकप्प , प्रदीप्तकः = अतिप्रज्वलितो योऽङ्गारः = धूम रहितवहिस्तेन कल्पं तत्सदृशम्-उण्णं, तथा 'अच्चत्थसीयवेयणा आसायणो' अत्यर्थ शीतं अत्यर्थ हिमकालोद्भवशीतं तयोर्वेदना तस्याः आसादनं-प्रापणं तेन ' उदिण्णसययपुक्खसय ' उदीर्णानि समुद्भतानि यानि सतत दुःख शतानि=अनेकशतसंख्यकनिरन्तरदुःखानि, तैः ' समभिभूए ' समभिभूतः= युक्तः यः स तथा तस्मिन् , यद्वा-उष्णशीतवेदना, सा कीदृशी ? इत्याह आशातनेन-चिरकालानुवन्धिकटुक फलदायकाऽदत्ताऽऽदानननिताऽशातवेदनीयकर्मणा उदीर्णा प्रकटिभूता तस्याः तज्जनितानि यानि सततदुःखशतानि तैः समभिभूतः =व्याप्तो यः स तथा तस्मिन्नेवं भूते नरके अदत्ताऽऽदायिनो मृताः सन्तो गच्छ. न्तीति पूर्वेण सम्बन्ध ः। तत्र नरके गत्वा सन्तप्तलोहवालुका निकरप्रखरकठोरसूचीके जैसी उष्णता, और ( अच्चत्थसीय ) हिमकाल जैसा अत्यंत शीत है। यहां नारकियों को इस उष्णता और शीत की (वेयणा आसायणो. दिण्ण ) वेदना की प्राप्ति से उदीर्ण-उत्पन्न ( सययदुक्खसय ) निरन्तर सैकड़ों दुःख प्राप्त होकर ( समभिभूए) दुःखित करते हैं। " आसा दन " यह पद जो सूत्र में आया है उसका अर्थ एक तो प्राप्त होना हैंजैसा कि अभी लिख दिया गया है। तथा दूसरा अर्थ इसका इस प्रकार से है-कि वे अदत्ताग्राही चोर जो वहां मर कर नारकी की पर्याय से उत्पन्न हो चुके हैं चिरकालानुबंधी-भव भव में कटुक फ़ल दायक अदत्तादान के प्रभाव से उत्पन्न हुए अशात वेदनीय कर्म के द्वारा प्रकटी भूत वेदना से व्याप्त उन नरकों में निरन्तर सैकड़ों प्रकार के दुःखों को गकप्प" मति प्रवलित मा२। २j SHY भने “ अच्चत्थसीय" हिम २ मत्यात शीत छ. त्यांनी वान त Suja मने तनी “ वेयणा आसायणो दिण्ण" वेहनानी प्रातिथी सत्पन्न थये। “सययदुक्खसय" से।
यो निरत२ “समभिभूए" भी ४२ छ. “ आसादन” मा पहने। सूत्रमा ઉપયોગ થયો છે. તેને એક અર્થ તે “ પ્રાપ્ત થયું છે, જે સૂત્રમાં હમણાં જ અપાય છે. તથા તેને બીજો અર્થ આ પ્રમાણે છે–તે અદત્તગ્રાહી ચાર કે જે મરીને નારકની પર્યાયમાં ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યો છે, ચિરકાલાનુબંધીભવભવમાં કડવા ફળ દેનાર અદત્તાદાનના પ્રભાવે ઉત્પન્ન થયેલ અશાતા વેદનીય કર્મ દ્વારા ઉત્પન્ન થયેલ વેદનાથી વ્યાપ્ત તે નરકમાં નિરંતર સેંકડો ખે ભગવ્યા કરે છે.
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
