________________
१२८
प्रश्रव्याकरणसूत्रे ततस्तेषां यथा भवति तथा प्रतिपादयन्नाह-'पुवकम्मो० ' इत्यादि ।
मूलम् --पुवकम्मोदयोवगया पच्छाणुसएणडज्झमाणा जिंदंता पुरेकडाई कम्माइं पावगाइं तहिं तहिं तारिसाणि
ओसण्णं चिकणाइं दुक्खाइं अणुभवित्ता तओ य आउक्खएणं उवट्टिया समाणा बहवे गच्छंति तिरिय वसहिं दुक्खुत्तारं सुदारुणंजम्मण मरण जरा वाहि परियट्टणारहट्टं जल थल खहचरपरोप्परविहिंसणपवंचं ॥ सू० ३७ ॥ टीका-'पुन्चकम्मोदयोवगया' पूर्वकर्मोदयोपगताः कृतानां पूर्वेषां कर्मणामुदयेन उपगताः तिर्यगादिकुयोनिषु गमनोन्मुखास्ते नारकाः 'पच्छाणुसएण' पश्चादनुशयेन पश्चात्तापेन 'डज्झमाणा' दह्यमानाः सन्तप्यमानाः 'पुरेकडाई' पुराकतानि पूर्वाचरितानि 'पावगाइं ' पापकानि प्राणातिपातादीनि ‘णिदंता' निन्दन्तः मिथ्यात्वाज्ञानमोहान्धेन महारम्भमहापरिग्रहसमासक्तेन मया पूर्वभवे कुशा
इसके बाद उन नरकों की जो स्थिति होती है विचार धारा बंधती है, सूत्रकार अब उसका प्रतिपादन करते हैं-'पुचकम्मोदयोवगया' इत्यादि।
टीकार्थ-(पुव्वकम्मोदयोवगया) कृत पूर्वकर्मों के उदय से तिर्यग् आदि कुयोनियों में गमनके सन्मुख बने हुए वे नारक (पच्छाणुसएण) पश्चात्ताप से ( डज्झमाणा) सन्तप्यमान होकर अपने (पुरेकडाइं ) पूर्वाचरित (पावगाई ) प्राणातिपातादिक (कम्माई ) पापकर्मों की (णिदंता) इस प्रकार निंदा करने लगते हैं-"मिथ्यात्व, अज्ञान तथा मोह से अन्ध बने हुए मैंने महा आरंभ और महा परिग्रह में आसक्त होकर पूर्वभव
ત્યાર બાદ તે નારકી જીવની જે વિચારધારા ચાલે છે તેનું હવે સૂત્ર४२ प्रतिपादन ४२ छ-" पुचकम्मोदयोवगया " त्याहि. ____टी-" पच्छाणुसएण" पूर्व रेखां न यथी तिमाहियोनियोभा समान ४२वानी परिस्थितिमा भूयेस ते ना२४ी व “ पच्छाणुसएण" पश्चाता५थी " डज्झमाणा" सतत थइने पोते “पुरेकडाइं" पूर्वायरित " पावगाई" प्रातिपाता “कम्माइं” पानी "णिदता” मा प्रमाणे निंही કરવા માંડે છે-“ મિથ્યાત્વ, અજ્ઞાન તથા મેહથી અંધ બનેલા એવા મેં મહા આરંભ અને મહાપરિગ્રહમાં આસક્ત થઈને, પૂર્વભવમાં દર્ભની અણી પર,
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર