________________
प्रश्नव्याकरणसूत्रे धारिणः। आशालिकाः, उरःपरिसर्पविशेषाः । एते च चक्रवत्तिवासुदेवबलदेवादीनां स्कन्धावारमध्ये ग्रामनगरादिषु वा एतेषां विनाशकाले सामुदानिक कर्मोदयातू-असज्ञिनो मिथ्यादृष्टयः संमूर्छिमपञ्चेन्द्रिया अन्तर्मुहूर्त्तायुष्काः जघन्येनाऽगुलस्यासंख्येयभागपरिमितयाऽवगाहनया, उत्कर्षेण द्वादशयोजनपरिमितया ऽवगाहनया विष्कम्भबाहल्येन तथानुरूपां भूमि विदार्य समुत्पद्यन्ते । अन्तर्मुहर्तानन्तरं तन्मरणे-स्कन्धावारादीनां सहसा विनाशो भवति। 'महोरगा' योजनसहस्रक्यों कि फण को अधिक विस्तार करने की इसमें शक्ति नहीं होती है। (काकोदर) काकोदर-सामान्य सर्पका नामहै। इसी तरह (दब्भपुप्फ)दर्भपुष्प भी वह सर्प होता है जो सामान्य रूपसे फणा से युक्त होता है, परन्तु यह अपने फणा को तानता नहीं हैं, बीन बजाने पर भी यह प्रकृतिस्थ बना रहता है । (आसालिय) आशालिक भी सौ की एक विशेष जाती है। ये चक्रवर्ती, वासुदेव, बलदेव, आदिकों के सैन्य के निवासस्थानमें अथवा ग्राम नगर आदिकों में भूमि के नीचे उत्पन्न होते हैं, इनके विनाशकालमें सामुदानिक कर्मका उदय होता है, स्कन्धावार-छावनी तथा गाम नगरादि जमीन में उतर जाते हैं प्रायः मर जाते हैं ये असंज्ञी मिथ्यादृष्टि होते हैं, इनका जन्म संमूच्छिम होता है, इनके पांचो इन्द्रियां होती है। इनकी आयुअन्तर्मुहूर्तप्रमाण होती है इनके शरीर की अवगाहना जघन्य से अंगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण होती है तथा उत्कृष्ट से द्वादश योजनप्रमाण होती है, अन्तर्मुहूर्त के बाद इनका मरण हो जाता ४।२६ पधारे प्रभामा ३वापानी शति तेनामा हाती नथी. "काकोदर" 131१२ सामान्य सपनु नाम छ. मे०४ प्रमाणे “दब्भपुप्फ" हम ०५ ५५५ मे मेवा પ્રકારને સર્ષ છે કે જે સામાન્ય રીતે ફણાથી યુક્ત હોય છે, પણ તે પિતાની ફણાને ફેલાવતું નથી, મોરલી બજાવવામાં આવે તે પણ તે ફણાને વિસ્તાર્યા विना भूण स्थितिमा ४ २९ छे. "आसालिय" मालि४, ५ सोनी मे ખાસ જાતિ છે. તે ચક્રવર્તી, વાસુદેવ, બલદેવ આદિના સિન્યના નિવાસસ્થાનમાં અથવા ગામ નગર આદિમાં ભૂમિની નીચે ઉત્પન્ન થાય છે, તેમના વિનાશ કાળે સામુદાયિક કર્મને ઉદય થાય છે. સ્કન્ધાવાર-છાવણી તથા ગામ નગર આદિ જમીનમાં ઉતરી જાય છે. સામાન્ય રીતે મરી જાય છે. તેઓ અસંશી મિથ્યાદષ્ટિ હોય છે. તેમને જન્મ સંમૂછિમ થાય છે, તેમને પાંચે ઈન્દ્રિયો હોય છે. તેમનું આયુષ્ય અન્તર્મુહુર્ત પ્રમાણ છે, તેમના શરીરની અવગાહના જઘન્યથી અંગુલના અસંખ્યાતમાં ભાગ પ્રમાણ હોય છે, તથા ઉત્કૃષ્ટ બાર એજન प्रमाण हाय छे. मन्तभुत पछी तमनु भ२७१ थ य छे. " महोरगा"
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર