________________
अ० धर्म० टीका अ.२ सू. ९९-१०२ हस्तिरूपधारिदेवोपसर्गवर्णनम् ३७५ परावर्तते। प्रत्यवध्वष्क्य पोषधशालातः प्रतिनिष्क्रामति=निस्सरति, प्रतिनिष्क्रम्य दिव्यं पिशाचरूपं विप्रजहाति-परित्यजति, विप्रहाय एकं महद-विशालं दिव्यं हस्तिरूपं विकुरुते । कथं विकुरुते ? इत्याह-सप्तेति-चरणचतुष्टय-शुण्डादण्ड-शिश्नलागृलरूपैःसप्तभिरङ्गैः प्रतिष्ठितम् उपेतम् यद्वा एतानि सप्तान्यङ्गानि प्रतिष्ठितानिअतिस्थूलानि यस्य, अथवा सप्ताङ्गप्रतिष्ठा-सप्तङ्गविशालता सञ्जाता यस्य तत्। पुरत:होकर ललाट पर तीन टेढ़ी भ्रुकुटियां चढ़ाकर नील कमलके समान यावत् तलवारसे कामदेव श्रावकके टुकड़े-टुकड़े करने लगा ॥ ९९ ।। कामदेव श्रावक उस तीव्र और असह्य वेदनाको सम्यक् प्रकार सहन करने लगा और धर्म-ध्यानमें स्थिर बना रहा ॥ १० ॥ पिशाचरूपी देवने तब भी श्रावक कामदेवको निडर एवं ध्याननिष्ठ देखा, और जब श्रावक कामदेवको निर्ग्रन्थ प्रवचनसे चलायमान, विक्षिप्त चित्तवाला करनेमें तथा उसके मनोभावोंको पलटाने में समर्थ न हुआ तो शान्त (ठंडा) हो गया, और न केवल शान्त हुवा बल्कि ग्लानि और अत्यन्त ग्लानिको प्राप्त हुआ कि-देखो मैं कैसा घमण्ड करके आया था पर यहां सारा घमण्ड चकनाचूर हो गया। वह धीरे-धीरे पिछले पैरोंसे ही लौटा, लौट कर पोषधशालासे बाहर निकला और दिव्य पिशाचके रूपको त्याग दिया। यह रूप त्याग कर उसने दिव्य हाथीके रूपकी विक्रिया की ॥ १०१ ॥ चार पैर, सूंड़, लिंग और पूंछ, इन सातों अत्यन्त स्थूल अंगांसे युक्त, सम्यक प्रकारसे संस्थित, सुजात, आगेसे ચડાવીને તે નીલ કમળના જેવી યાવત તલવારથી કામદેવ શ્રાવકના ટુકડે ટુકડા કરવા લાગ્યા. (૯) કામદેવ શ્રાવક એ તીવ્ર અને અસહ્ય વેદનાને સમ્યફ પ્રકારે સહન કરવા લાગ્યા અને ધર્મધ્યાનમાં સ્થિર રહ્યો. (૧૦૦) પિશાચરૂપી દેવે ત્યારે પણ શ્રાવક કામદેવને નિડર અને ધ્યાનનિષ્ઠ જે, અને જ્યારે શ્રાવક કામદેવને નિગ્રંથ પ્રવચનથી ચલાયમાન, વિક્ષિપ્ત ચિત્તવાળે કરવામાં તથા તેના મનભાવેને પલટાવવામાં સમર્થન થયે, ત્યારે શાન્ત (ઠડે) થઈ ગયે, એટલું જ નહિ પણ ગ્લાનિ અને અત્યંત ગ્લાનિને પ્રાપ્ત થયે કે-જુઓ, હું કે ઘમંડ કરીને આવ્યું હતું, પણ અહીં મારા ઘમંડના શૂરા થઈ ગયા. તે ધીરે ધીરે પાછે પગે પાછા ફ, પિષધશાળામાંથી બહાર નીકળે અને દિવ્ય પિશાચના રૂપને તેણે ત્યાગ કર્યો. એ રૂપ ત્યજીને તેણે દિવ્ય હાથીના રૂપની વિક્રિયા કરી (૧૦૧). ચાર પગ, સુંઠ, લિંગ અને પૂછડું, એ સાતે અત્યંત સ્થલ અગેથી યુક્ત, સમ્યક પ્રકાર
ઉપાસક દશાંગ સૂત્ર
