________________
नगारधर्मसञ्जीवनी टीका अ० १सू०५१ उपभोगपरिभोगव्रतातिचारवर्णनम् २९५ छाया-रसवाणिज्यपदाख्योऽतिचारोऽष्टमो विनिर्दिष्टः ।
व्यापारश्च विषाणां, यः श्रृङ्गकसोमलादीनाम् ॥ ७ ॥ स एषोऽतिचारो विषवाणिज्याभिधो नवमः । अथ दशमोऽतिचार इहोच्यते केशवाणिज्यम् ॥ ८ ॥ क्रयविक्रयव्यापारो, दासीदासादीनां यः । तिलसर्षपादिपीडन,-व्यापारो यन्त्रपीडनं कर्म ॥९॥ अत्र व्रतेऽतिचारः, कथित एकादश एवम् । अज-वृष-महिषादीनां यः षण्ढीकरणरूपव्यापारः ॥१०॥ निर्लान्छनकर्माख्योऽतिचारो द्वादश एषः । यच्च दवानलदानं, भूम्या उबेरात्वं कत्तुम् ॥११॥ स त्रयोदशातिचारो, दवाग्निदापनपदाख्यातः । धान्यादिवपनपोषणकृते च सरोहदतडागानाम् ॥१२॥ यः शोषः स सरोहृदतडागशोषणमतीचारः । कुलटावेश्यादीनां पोषो भाटेन जीविकाथै यः ॥१३॥ सोऽसतीजनपोषणमतिचारः पञ्चदशो ज्ञेयः " इति ।
इति सूत्रार्थः ॥५१॥ ___ मूलम्-तयाणंतरं च णे अणदंडवेरमणस्स समणोवासएणं पंच अइयारा जाणियवान समायरियवा तं जहा-कंदप्पे, कुक्कइए मोहरिए, संजुत्ताहिगरणे, उवभोगपरिभोगाइरित्ते ८ ॥५२॥
छाया-तदनन्तरं च खलु अनर्थदण्डविरमणस्य श्रमणोपासकेन पश्चातीचारा हात या न समाचरितन्याः, तद्यथा-कन्दर्पः, कौकुच्यं, मौखर्य, संयुक्ताधिकरणम् , उपभोगपरिभोगातिरिक्तम् ८ ॥५२॥
टीका-'कंद'.ति-कं-मुखं, तेन दृष्यतीति, यद्वा कुत्सितो दर्पोऽस्यास्तीति कन्दर्पः कामस्तदुद्दीपको वाकप्रयोगोऽप्युपचारात् कन्दर्पः कामोद्वेगपरवशतया ____टीकार्य ' तयाणंतरं चे'-त्यादि इसके पश्चात् श्रमणोपासकको
अनर्थदण्डविरमण व्रतके पांच अतीचार जानने चाहिए परन्तु सेवन नहीं करने चाहिए। वे इस प्रकार हैं-(१) कन्दर्प, (२) कोकच्य, (३) मौखर्य, (४) संयुक्ताधिकरण, (५) उपभोगपरिभोगातिरेक । Al-'तयाणंतर' चे-त्याहि पछी श्रमपास अनविरम व्रतना पाय અતિચાર જાણવા જોઈએ પણ સેવવા ન જોઈએ; તે આ પ્રમાણે છે– (૧) કન્દ, (२) होय, (3) भोमः, (४) संताधि४२९], (५) Gurukuतिरे.
ઉપાસક દશાંગ સૂત્ર
