________________
अनगारधर्मामृतवर्षिणो टी० अ० १५ तेतलिपुत्रप्रधानचरितवर्णनम् ५९ येषां ते तथा, सर्वमस्माकं कृत्यं राजाधीनं वर्तते इति भावः । अयं च खलु तेतलिरमात्यः कनकरथस्य राज्ञः ' सव्वट्ठाणेसु' सर्वस्थानेषु-संधिविग्रहादिषु सर्वेषु कार्येषु, ' सव्वभूमियासु ' सर्वभूमिकासु = स्वाम्यमात्यराष्ट्रदुर्गकोषवलसुहृत्पौरश्रेणिरूपाष्टविधासु ' लद्धपच्चए 'लब्धप्रत्ययः-लब्धःप्राप्तः प्रत्ययो विश्वासो यस्य सः, सकलजनविश्वासपात्रमित्यर्थः, 'दिनवियारे' दत्तविचारः, दत्तः राज्ञे वितीर्णः, विचार-शोभनो विचारो येन सः, लोकोपकारि विचारदायक इतिभावः, 'सबकज्जवडावए ' सर्वकार्यचर्दकः राज्ये समस्तकार्यसम्पादकश्चापि ' होत्या' अस्ति । ' तं' तत्-तस्मात् कारणात् ' सेयं श्रेयः-उचितं खलु अस्माकं तेतलिपुत्रममात्यं कुमारं 'जाइत्तए' याचितुम् , अयमभिमायः-यदयममात्यो राज्ञः सकलकार्यनिर्वाहकः, अतस्तत्समीपे गत्वा 'कोऽपि राजलक्षणसंपन्नः कुमारो राजपदे स्थापनीयः' इति वार्तालापमुपक्रम्य, समागते प्रसङ्गे, तत्पुत्रो राजपदे स्थापयितुं याचनीयः, 'त्तिक?' इति कृत्वा इति मनसि कृत्वा अन्योऽन्यस्य एतमर्थ 'पडिसुति' प्रतिशृण्वन्ति-स्वीकुर्वन्ति, 'पडिसुणित्ता' प्रतिश्रृत्य, यौव तेतलिपुत्रोऽमात्यस्तत्रैव उपागच्छति, उपागत्य, एवमवदन्-एवं खलु जितना भी कार्य होता है वह सब राजाधीन ही होता आया है। इस लिये तेतलिपुत्र जो अमात्य है चलो उनके पास चलें क्यों कि वे ही कनकरथ राजाके लिये संधिविग्रह आदि समस्त कार्यों में एवं स्वामी, अमात्य, राष्ट्, दुर्ग कोश, बल, सुहृत् और पौरश्रेणीरूप आठ भूमियों में विश्वसनीय थे । राजा के लिये ये ही लोकोपकारी कार्यों में सलाह दिया करते थे और ये ही राज्यमें समस्त कार्यों के संपादक हैं (तं सेयं खलु अम्हं तेतलिपुत्तं अमच्चं कुमारंजाइत्तए त्तिकटूटु अन्नमन्नस्स एय. मटुं पडिसुणेति, पडिसुणित्ता जेणेव तेतलिपुत्ते अमच्चे तेणेव उवागच्छंति, उवागच्छित्ता तेतलिपुत्तं अमच्च एवं वयासी-एवं खलु देवाणुટેવાઈ ગયેલા છીએ. અમારા બધા કામે રજાધીન જ હોય છે એથી ચાલે આપણે સૌ મળીને અમાત્ય તેતલિપુત્રની પાસે જઈએ, કેમકે તેઓ જ રાજા કાકરથના સંધિવિગ્રહ વગેરે બધા કામમાં અને સ્વામી, અમાત્ય, રાષ્ટ્ર, દગ, કેશબળ, સુહત અને પૌર શ્રેણિરૂપ આઠ ભૂમિમાં તે વિશ્વસનીય છે. લોકોના હિત માટે તેતલિપુત્ર અમાત્ય જ સલાહ આપતા રહેતા હતા તેમજ રાજ્યના બધા કામને પાર પાડનારા પણ તેઓ જ છે.
(सेयं खलु अम्हं तेतलिपुत्तं अमच्चं कुमारंजाइत्तए ति कटूटु अनमन्नस्स एयभट्ट पडिसुणेति, पडिसुणित्ता जेणेव तेतलिपुत्ते अमच्चे तेणेव उवागच्छति, उवागच्छित्ता तेतलिपुत्तं अमच्चं एवं वयासी-एवं खलु देवाणुप्पिया ! कणगरहे
श्री शतधर्म अथांग सूत्र : 03