________________
D
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श०४१ उ.४ राशियुग्मकल्योजनयिकोत्पत्तिः ७२७ सर्व ज्ञातव्यमिति । 'नवरं परिमाण एको वा पंच वा नव वा तेरस वा संखेज्जा. वा, असंखेज्जा वा उववज्जति' नवरं परिमाणमेको वा पश्च वा नव वा त्रयोदश वा, संख्याता वा, असंख्याता वा, उत्पद्यन्ते इति । 'संवेहो' संवेधः कायसंवेधो. ऽपि अत्र वक्तव्यः । 'ते णं भंते ! जीवा जं समयं कलिभोगा तं समयं कड जुम्मा जं समयं कडजुम्मा त समयं कलिगोगा' हे भदन्त ! ते राशियुग्म कल्योज नारका यस्मिन् समये कल्योजाः किं तरिमन् समये कृतयुग्माः ? यसिन समये कृतयुग्मा स्वस्मिन् समये किं कल्पोजाः सम्भवन्तीति प्रश्नः, उत्तरमाह-'णो इण्टे समडे' होते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'एवं चेव' हे गौतम । जैसा प्रथम उद्देशक में कहा गया है वैसा ही सब कथन इस उद्देशक के सम्बन्ध में भी जानना चाहिये । परन्तु परिमाण में यहां उस उद्देशक की अपेक्षा भिन्नता आती है जो 'नवर परिमाणं एकको वा पंच वा नव वा तेरस बा संखेज्जा वा असंखेज्जा वा उववज्जति' इस सूत्रपाठ द्वारा बतलाई गई है-इससे यहां एकसमय में एक अथवा पांच, अथवा नौ अथवा तेरह, अथवा संख्यात अथवा असंख्यात नैरिक उत्पन्न होते हैं। 'संवेहो' कायसंवेध भी यहां पर वक्तव्य है। 'ते गं भंते ! जीवा जं समयं कलिओगा तं समय कडजुम्मा, जं समयं कडजुम्मा तं समयं कलि भोगा' हे भदन्त ! वे जीव जिस समय कल्योज राशिमित रहते हैं उस समय क्या वे कृतयुग्म राशिप्रमित हो जाते हैं ? और जिस समय वे कृतयुग्मराशिप्रमित होते हैं उस समय क्या वे कल्पोज राशि थाय छ ? A. प्रश्न उत्तरमा सुश्री ४ छ -'एवंचेव' हे गौतम ! પહેલા ઉદેશામાં જે પ્રમાણે કથન કરેલ છે, એજ પ્રમાણેનું સઘળું કથન આ ઉદેશામાં સંબંધમાં પણ સમજવું. પરંતુ પરિમાણમાં અહિયાં તે ઉદ્દેશાની अपेक्षा मिन्ना भाव छ, २ 'नवर परिमाण एकको वा पचवा नव वा तेरस वा संखेज्जा वा अस खेज्जा वा उववज्जति' मा सूत्रया २१ छ તેથી અહિયાં એક સમયમાં પાંચ અથવા નવ અથવા તેર અથવા સંખ્યાત अqया असध्यात नयि उत्पन्न थाय छे. 'सवेहो' यस वध ५६५ मडिया डान. 'तेण भते ! जीवा ज' समय कलि ओगा त समय कडजुम्मा जौं समय कडजुम्मा त समय कलिओगा' 3 मापन ते वारे સમયે કાજ શિપ્રમાણુવાળા હોય છે. તે સમયે શું કૃતયુગ્મ રાશિપ્રમાણ વાળા થઈ જાય છે? અને જ્યારે જે સમયે કૃતયુગ્મ રાશિપ્રમાણવાળા હોય છે ત્યારે શું તેઓ કલ્યાજ રાશિપ્રમાણુવાળા થઈ જાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭