________________
७२६
भगवती सूत्रे
|| 'अह चउथो उद्देसो' ॥
मूलम् - रासिजुम्म कलिओग नेरइयाणं भंते ! कओ उववज्जंति एवं चेव । नवरं परिमाणं एक्को वा पंच वा नव वा तेरस वा संखेज्जा वा असंखेज्जा वा उववज्जंति । संवेहो । तेणं भंते! जीवा जं समयं कलिओगा तं समयं कडजुम्मा जं समयं कडजुम्मा तं समयं कलिओगा ? णो इणट्टे समट्टे । एवं तेओगेण वि समं दावरजुम्मेण वि समं । सेसं जहा पढमुद्देसए जाव वेमाणिया । सेवं भंते ! सेवं भंते त्ति ॥
चउत्थो उद्देसो समत्तो ॥ ४१-४॥
छाया - राशियुग्म कल्योज नैरयिकाः खलु भदन्त ! कुत उत्पव्यन्ते एवमेव । नवरं परिमाणम् एको वा पश्च वा नव वा त्रयोदश वा संख्याता वा असंख्यातावोपयन्ते । संवेधः । ते खलु मदन्त ! जीवाः यस्मिन् समये कल्योजा स्वस्मिन् समये कृतयुग्माः यस्मिन् समये कृतयुग्माः तस्मिन् समये कल्योजाः ? नायमर्थः समर्थः । एवं योजेनापि समम्म्, एवं द्वापरयुग्मेनापि समम् । शेषं यथा प्रथमोदेशके यावद् वैमानिकाः । तदेव भदन्त । तदेवं भदन्त । इति ॥ २॥
॥ चतुर्थोद्देशकः समाप्तः ॥
टीका--' रासिजुम्म कलिओग नेरइयाणं भंते । कओ उबवज्जंति' राशियुग्म कल्यजनैरयिकाः खलु भदन्त । कुत उत्पद्यन्ते किं नैरयिकेभ्यो यावद्देवेभ्योवेति प्रश्न:, उत्तरमाह - 'एवं चेव' एवमेव यथा प्रथमो देशके कथितमत्रापि तथैव | शतक ४१ चतुर्थ उद्देशक ।।
'रासिजुम्म कलिओोग नेरइयाणं भते कओ ! उववज्जति' इत्यादि टीकार्थ - हे भदन्त राशियुग्म कल्पोज राशिप्रमित नैरयिक किस स्थान विशेष से आकर के उत्पन्न होते हैं ? क्या वे नैरयिकों में से आकर के उत्पन्न होते हैं अथवा यावत् देवों में से आकर के उत्पन्न ચેાથા ઉદ્દેશાના પ્રાર’——
' राखिजुम्म कलिओग नेरइयाणं भंते! कओ उववज्जति' इत्यादि ટીકા- હે ભગવન્ રાશિયુગ્મ કલ્યાજ રાશિપ્રમ સુવાળા નૈરયિકા કયા સ્થાન વિશેષથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ? શુ તેઓ નૈરિયેકામાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ? અથવા તિય ચર્ચાનિકામાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ? અથવા મનુષ્યમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ? અથવા દેવામાંથી આવીને ઉત્પન્ન
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭
