________________
-
५६४
भगवतीस्त्रे _ 'पढम अचरमसमय कडजुम्मकडजुम्म एगिदिया णं भंते ! कओ उववज्जत' प्रथषाचरमसमय कृतयुग्मकृतयुग्मैकेन्द्रियाः खलु भदन्त ! कुत उत्पद्यन्ते एकेन्द्रियत्वेनोत्पत्तौ प्रथमः समयो विद्यते येषां ते प्रथमाः तथैवाचरमसमयास्तु एकेन्द्रियोत्पादापेक्षया प्रथम समयवर्तिन इह विव क्षिताः, चरमत्वनिषेधस्य तेषु विद्यमानत्वात, अन्यथाहि द्वितीयां देशकोक्तानामवगाहनादीनां यदि समत्वं कथितं तन्न स्यात् ततः कर्मधारयः अतः प्रथमा नमकार कर पाद में वे संघम और तपसे आत्मा को भावित करते हुए अपने स्थान पर विराजमान हो गये ॥सू० १॥
३५ पैंतीस वे शतक का आठवां उद्देशक समाप्त ____ 'पढम अचरम समय कडजुम्मकडजुम्म एगिदिया णं भंते ! को. हिंतो उववज्नंति' इत्यादि
टीकार्थ-हे भदन्त ! प्रथम अचरम समयवर्ती कृतयुग्मकृतयुग्म राशि प्रमित एकेन्द्रिय जीव किस स्थान विशेष से आकरके उत्पन्न होते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं हे गौतम! जैसा द्वितीय उद्देशक में कहा गया है वैसा ही इस उद्देशक में कह लेना चाहिये। जो एकेन्द्रिय जीव विव. क्षित समय की अनुभूति के प्रथम समय में है ऐसे वे एकेन्द्रिय जीव प्रथम कहलाते है और एकेन्द्रिय रूपसे उत्पाद की अपेक्षाजोप्रथमादि समयवर्ती है ऐसे वे एकेन्द्रिय प्रथम अचरम है। इनमें चरमताका निषेध किया गया है। यदि ऐसा न हो तो फिर उद्देशक में कथित
સ્વામીએ પ્રભુશ્રીને વંદના કરી તેઓને નમસ્કાર કર્યા વંદના નમસ્કાર કરીને તે પછી સંયમ અને તપથી પિતાના આત્માને ભાવિત કરતા થકા પિતાના સ્થાન પર બિરાજમાન થયા. સૂ૦ના
આઠમો ઉદ્દેશ સમાપ્ત ૩૫-૮
નવમા ઉદ્દેશાને પ્રારંભ– 'पढम अचरम कडजुम्मकड़जुम्म एगिदियाण भंते ! कओहितो! उधवजति' त्या
ટીકાWહે ભગવન પ્રથમ અચરમ સમયમાં રહેવાવાળા કૃતયુગ્મ કૃતયુગ્મ રાશિવાળા અકેન્દ્રિય જીવો ક્યા સ્થાન વિશેષમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે-હે ગૌતમ! ચોથા ઉદેશામાં જે પ્રમાણેનું કથન કરવામાં આવ્યું છે, એ જ પ્રમાણેનું કથન આ ઉદ્દેશામાં કહેવું જોઈએ. એકેન્દ્રિય પણુથી ઉત્પન્ન થવામાં જેઓને પ્રથમ સમય લાગે છે, એવા તે એકેન્દ્રિય જીવે પ્રથમ અચરમ કહેવાય છે. તેમાં ચરમ પણાને નિષેધ કરવામાં આવેલ છે. જે તેમ ન હોય તે પછી બીજા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૭
