________________
प्रमेयन्द्रिका टीका श०२९ उ.१ सू०१ पापकर्मसंपादननिष्ठापननिरूपणम् २७ 'अत्थेगइया समाउया विसमोववनगा' अस्त्येकके जीवाः समायुषो विषमोपपत्रकाः 'अत्थेगइया विसमाउया समोववन्नगा' अस्त्येकके जीवाः विषमायुषः समोपपप्रकाः, 'अत्थेगइया विसमाउया विसमोववन्नगा' अस्त्येकके विषमायुषो विषमो. पपन्नकाः तदेवं चतुष्पकारा जीवा भवन्ति । एतदेव स्पष्टयति-तत्थ णं' इत्यादि, 'तस्थ णं जे ते समाउया समोववन्नगा तेणं पावं कम्मं समायं पट्टविसु समायं निर्विसु' तत्र खलु तेषु चतुर्यु जीवेषु ये ते समायुः समोपपनकाश्च ते जीवा खलु पापं कर्म समकमेव मास्थापयन् समकमेव न्यस्थापयन् इति । ननु आयुः कमै वाश्रित्यैवमुपपद्यते न तु पापं कर्माश्रित्य, तद्धि न आयुष्कं कर्मण उदयापेक्षं यस्थाप्यते निष्ठाप्यते च ? इति चेदत्रोच्यते कर्मणामुदयस्य क्षयस्य च भवा. पेक्षत्वात् भवस्य चायुष्कापेक्षत्वाद् आयुः कर्माश्रित्य कथनं न विरुद्धमिति । अत परोक्तम् 'तस्थ णं जे ते समाउया समोववन्नगा ते णं पावं कम्मं समायं पर्विसु समायं निर्विसु' तत्र चतुर्विधजीवमध्यात् खलु ये जीवाः समायुष्का उसका विनाश करते हैं। 'अस्थेगड्या समाउया विसमोववन्नगा' तथा-कितनेक जीव ऐसे होते हैं जो एक सी आयुवाले होते हैं और भिन्न-भिन्न समय में परभव में उत्पन्न होते हैं२ 'अस्थेगड्या विस. माउया समोववन्नगा३' तथा-कितनेक जीव ऐसे होते हैं जो विषम आयुवाले होते हैं और परभव में साथ-साथ उत्पन्न होते हैं। तथा 'अस्थगया विसमाउया विसमोववन्नगा४' कितनेक जीव ऐसे होते हैं कि जिनकी आयु घरावर नहीं होती है और भिन्न भिन्न समय में जो परभव में उत्पन्न हुए होते है। इस प्रकार से जीव चार प्रकार के होते हैं। इसी कथन का सूत्रकार स्पष्टीकरण करते हुए कहते हैं-'तत्थ ण जे ते समाउया समोववन्नगा ते णं पावं कम्मं समायं पट्टबिसु समायं ५ ४२ छे. 'अत्थेगइया समाउया विसमोववन्नगा' तथा वे सवा હોય છે કે-જેઓ એક સરખા આયુષ્ય વાળા હોય છે. અને જુદા-જુદા समयमा ५२सवमा ५-1 थाय छे. तथा 'अत्थेगइया विसमाउया समोववन्नगा' तथा डेटा । सवा डाय छ १-२ विषय सायुध्याय खाय छे. परममा सही साथ उत्पन्न थाय छे. तथा 'अत्थेगइया विसमाउया विसमोववन्नगा' मा । मे। डाय छ8-रेसानु मायुय सरासर હોત નથી. અને જુદા-જુદા સમયમાં જેઓ પરભવમાં ઉત્પન્ન થયેલા હોય છે. આ રીતે છ ચાર પ્રકારના હોય છે. આજ કથનનું સ્પષ્ટી કરણ કરતા
छ -'तत्थ णं जे ते समाउया समोववन्नगा ते णं पाव' कम्म समाय पदविसु समाय निदुविसु' भाभा २ ® स२ समयमा ५२लमi
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭