________________
३२४
भगवतीस्त्रे पृथिवीकायिकेषु समुत्पत्तु योग्यः स खलु भदन्त ! कियत्सामयिकेन विग्रहेणोत्पद्यते ? हे गौतम ! यदि ऋज्वायतया श्रेण्या उत्पद्यते, तदा एकसामयिकविग्रहेण, एकतो वक्रया जायमानो द्विसामयिकेन विग्रहेण, द्विधातो वक्रया जायमानस्त्रिसामयिकेन विग्रहेण जायते इत्यादिकं पूर्ववदेव सर्वज्ञातव्यमिति ३ । ताहे तेसु चेव पज्जत्तएमु १ तदा तेष्वेव पर्याप्तकेषु उपपातो वक्तव्यः।
तथाहि-हे भदन्त ! अपर्याप्त सूक्ष्म पृथिवीकायिकः रत्नपभायाः पश्चिमेचरमान्ते पर्याप्तबादर पृथिवीकायिकतया उत्पत्तियोग्यो भवेत् । स खलु किय. सामयिकेन विग्रहेण उत्पधेत ? हे गौतम! एकसामयिकेन वा द्विसामयिकेन वा, त्रिसामयिकेन वा, विग्रहेण उत्पद्येत इत्यादिकं सर्व पूर्ववदेव ज्ञातव्यमिति ४ । होने के योग्य हुआ तो हे भदन्त ! वह वहां कितने समय वाले विग्रह से उत्पन्न होता है ? गौतम ! यदि वह ऋज्वायत श्रेणि से वहां उत्पन्न होता है तो एक समय वाले विग्रह से, एकतो वक्रा श्रेणि से यदि उत्पन्न होता है तो दो समयवाले विग्रह से और यदि वह वहां विधा तो वका श्रेणि से उत्पन्न हुआ है तो वह तीन समय वाले विग्रह से उत्पन्न होता है इत्यादि सब कथन पूर्वोक्त जैसा ही जानना चाहिये ।
'ताहे तेसु चेव पज्जत्तएप्लु' हे भदन्त ! कोई अपर्याप्त सूक्ष्म पृथिवीकायिक जीव रत्नप्रभापृथिवी के पूर्वचरम भाग में मरा और मर कर वह रत्नप्रभा पृथिवी के पश्चिम चरमभाग में पर्याप्त बादर पृथिवीकायिकों में उत्पन्न होने के योग्य हुआ तो हे भदन्त ! वह कितने समयवाले विग्रह से उत्पन्न होता है ? हे गौतम ! वह वहां एक પામીને તે રત્નપ્રભા પૃથ્વીના છેલલા ભાગમાં અપર્યાપ્ત બાદર પૃથિવિકાયિ. કોમાં ઉત્પન્ન થવાને યોગ્ય થયેલ હોય તે હે ભગવન તે ત્યાં કેટલા સમય વાળા વિગ્રહ (શરીર) થી ઉત્પન્ન થાય છે આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે હે ગૌતમાં જે તે જવાયત શ્રેણીથી ત્યાં ઉપન્ન થાય છે, તે એક સમયવાળા વિગ્રહથી (શરીર)થી, એકતેવક શ્રેણીથી ઉત્પન્ન થાય છે. તે તે ત્રણ સમયવાળા વિગ્રહથી ઉત્પન્ન થાય છે. વિગેરે પ્રકારનું સઘળું કથન પહેલાં કહ્યા પ્રમાણે જ સમજી લેવું. ૩
ताहे तेसु चेव पज्जत्तएसु' है सपन् सात सू६५ पृथिव४ायि જીવ રત્નપ્રભાપૃથ્વીના પૂર્વ ચરમ ભાગમાં મરણ પામે અને મરીને તે રત્નપ્રભા પૃથ્વિના પશ્ચિમ ચરમ ભાગમાં પર્યાપ્ત બાદર પૃશિવકાચિકેમાં ઉત્પન્ન થવાને થયો યહ હેય તે હે ભગવન તે કેટલા સમવાળા વિગ્રહથી ઉત્પન્ન થાય
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭
