________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०३० उ.१ १०४ जीवानां भवसिद्धिकत्वादिनि० १२१ सर्वस्थानेष्वपि मध्यमयो ईयोरपि समवसरणयो भवसिदिका अपि अभवसिद्धिका अपि । एवं यावद् वनस्पतिकायिकाः। द्वीन्द्रियत्रीन्द्रियचतुरिन्द्रिया एवमेव नवरं सम्यक्त्वे औधिकज्ञाने आभिनिवोधिकझाने श्रुतमाने एतयोरेव द्वयोर्मध्य. मयोः समवसरणयो भवसिद्धिका नो अमवसिद्धिकाः। शेषं तदेव । पत्रेन्द्रिय तिर्यग्योनिका यथा नैरयिकाः, नवरं ज्ञातव्यं यदस्ति । मनुष्या यथा औयिका जीवाः । वानव्यन्तरज्योतिष्कवैमानिका यथा असुरकुमाराः। तदेवं भदन्त । तदेवं मदन्त ! इति ॥१०॥
त्रिंशत्तमे शतके प्रथमोद्देशकः समाप्तः ॥३०-१॥ टीका-'किरियावाई णं भंते ! जीवा' क्रियावादिनः खलु भदन्त ! जीवा किं भवसिद्धिया अभवसिद्धिया' किं भवसिदिकाः तस्मिन्नेव भवे सिद्धिगमनयोग्या अथवा अभवसिद्धिका भवन्तीति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'भवसिद्धिया नो अभवसिद्धिया' भवसिदिकाः क्रियावा. दिनो भवन्ति नो-न तु अभवसिद्धिका भवन्ति ये ते क्रियावादिनस्ते तस्मिन्नेव भवे मोक्षमासादयन्ति न तु अभवसिद्धिका भवन्तीति उत्तरम् । 'अकिरियावाई पं भंते ! जीवा' अक्रियावादिनः खलु भदन्त ! जीवाः 'किं मवसिद्धिया पुच्छा' 'किरियावाई णं भंते ! जीवा किं भवसिद्धिया अभवसिद्धिया'-६० टीकार्थ-'किरियावाई णं भंते !जीवा किं भवसिद्धियाअभवसिद्धिया' हे भदन्त ! क्रियावादी जीव क्या भवसिद्धिक होते हैं? या अभवसिद्धिक होते हैं ? जिन में उसी भव में सिद्धिगति में जाने की क्षमता है वे भवसिद्धिक और इन से विपरीत जो हैं वे अभवसिद्धिक हैं। उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा ! भवमिद्धिया नो अभवसिद्धिया' हे गौतम ! क्रियावादी जीव भवसिद्धिक होते हैं अभवसिद्धिक नहीं होते हैं। 'अकिरियावाई णं भंते। जीवा किं भवसिद्धिया पुच्छा' हे
'किरियावाई ण भंते ! जीवा कि' भवसिद्धिया अभवसिद्धिया' त्याह
टा---'किरियावाईणं भंते जीवा किं भवसिद्धिया अभवसिद्धिया इससવન કિયાવાદી જીવે શું ભવસિદ્ધિક હોય છે ? કે અભાવસિદ્ધિક હોય છે ? જેઓ એજ ભવમાં સિદ્ધિ ગતિમાં જવાના હોય તે ભવસિદ્ધિક કહેવાય છે. તે શિવાયના અભાવસિદ્ધિક કહેવાય છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે'गोयमा ! भवसिद्धिया नो अभवसिद्धिया' गौतम ! जियावाही १ मसिद्धि હોય છેઅભવસિદ્ધિક હોતા નથી.
'अकिरियावाई णं भंते ! जीवा कि भवमिद्धिया अभवसिद्धिया पुच्छा है ભગવદ્ જે જીવે અકિયાવાદી છે, તેઓ ભવસિદ્ધિક હોય છે? કે અભવસિવિલ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭