________________
५२
भगवती सूत्रे
चरित पडि सेवणाकुसीले लिंगपडि सेवणाकुसीले - अहासु हुमपडि सेवणा कुसीले णामं पंचमे' ज्ञानप्रति सेवनाकुशीलो दर्शनपतिसेवना कुशीलश्चारित्रपतिसेवनाकुशीलो लिङ्गप्रति सेवनाकुशीको यथः सूक्ष्मपतिसेवनाकुशीलो नाम पञ्चमः ।
ज्ञानस्य प्रतिसेवनया कुशीलो ज्ञानप्रति सेवनाकुशीलः, एवं दर्शनस्य प्रतिसेवनया कुशीलो दर्शनपतिसेवना कुशीलः, एवं चारित्रप्रति सेवनादि कुशीकोऽपि । तदुक्तम्
'इह नाणाइ कुसीलो उवजीवं होइ नाणपभिईए । असुमो पुण तुस्से एस तवस्सि ति संसाए' । छाया - ज्ञानप्रभृतिना उपजीवन्निह ज्ञानादि कुशीलो भवति, यथासूक्ष्मः पुनरेषतपस्वीति प्रशंसया तुष्यति ||
ज्ञानादिमाश्रित्य आजीविकाकारीत्यर्थः तपः प्रभृतिना निदानकारी । 'कसायकुसीले णं भंते । कवि पन्नत्ते' कषायकुशीलः खलु भदन्त ! कतिविधः प्रज्ञप्तः पडिलेवणाकुसीले चरित्तपडि सेवणाकुसीले लिंगपडिलेवणाकुसीले, अहासुम पडि सेवणाकुसीले णामं पंचमे' ज्ञान प्रतिसेवना कुशील, दर्शन प्रति सेवना कुशील, चारित्रप्रतिसेवना कुशील लिङ्गप्रतिसेवना कुशील और पांचवां यथासुक्ष्म प्रतिसेवना कुशील इनमें जो ज्ञान की प्रतिसेवना द्वारा कुशील होता है वह ज्ञानप्रतिसेवना कुशील है । इसी प्रकार दर्शन की प्रतिसेवना द्वारा जो कुशील होता है वह दर्शन प्रति सेवना कुशील है उसी प्रकार से चारित्र प्रतिसेवना आदि कुशील भी जान लेना चाहिए। सो हो कहा है-' इह नाणाइ कुसोलो' इत्यादि ।
ज्ञान आदि के द्वारा जो अपनी उपजीविका करता है वह ज्ञानादि कुशील है और जो 'यह तपस्वी है' ऐसी प्रशंसा से खुश होता है वह ते प्रमाणे छे 'नाणपडिसेवणाकुसीले दंसणपडिसेवणाकुसीले चारित्तप डिसेवणा कुसीले लिंगपड़िसेवणा कुसीले अहासुहुमप डिसेवणाकुसीले णाम पंचमे' ज्ञान अतिસેવના કુશીલ દન પ્રતિસેવના કુશીલ ચારિત્ર પ્રતિસેવના કુશીલ. લિંગ પ્રતિસે વના કુશીલ અને પાંચમુ યથાસૂક્ષ્મ પ્રતિસેવના કુશીલ આમાં જેએ જ્ઞાનની પ્રતિસેવના દ્વારા કુશીલ હાય છે, તે જ્ઞાન પ્રતિસેવના કુશીલ કહેવાય છે. એજ રીતે દશ નના–પ્રતિસેવનાદ્વારા કુશીલ હૈાય છે. તે દશન પ્રતિસેવના કુશીલ કહેવાય છે. એજ પ્રમાણે ચારિત્ર પ્રતિસેવના વિગેરે કુશીલા પણુ સમજી લેવા તે જ કહેવુ‘ छे है - 'इह नाणाइ कसीलो' इत्यादि ज्ञान विगेरेथी पोतानी मालवा यसाववी ते જ્ઞાતિ કુશીલ છે અને જે આ તપસ્વી છે. આ પ્રકારની પ્રશંસા–વખાણુથી
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
