________________
भगवतीसूत्रे ३, निर्ग्रन्थः ४, स्नातकः ५। पुलाकः खलु भदन्त ! कतिविधः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! पञ्चविधः प्रज्ञमः तद्यथा-ज्ञानपुलाकः दर्शनपुलाकश्चारित्रपुलाको लिङ्गपुलाको यथामूक्ष्मपुलाको नाम पञ्चमः । बकुशः खलु भदन्त ! कतिविधः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-आभोगबकुशोऽनाभोगवकुशः संवृतबकुशोऽसंवृतबकुशः यथासूक्ष्मबकुशो नाम पश्चमः । कुशीलः खलु भदन्त ! कतिविधः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! द्विविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-पतिसेवनाकुशीलश्च १, कषायकुशीलश्च २ । प्रतिसेवनाकुशीलः खलु भदन्त ! कतिविधः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-ज्ञानमतिसेवनाकुशीलो दर्शनपतिसेवना कुशीलः चारित्रपतिसेवना कुशीला, लिङ्गमतिसेवनाकुशीलो यथामूक्ष्मप्रतिसेवना कुशीलो नाम पञ्चमः । कषायकुशीलः खलु भदन्त ! कतिविध: प्रज्ञप्तः ? गौतम ! पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-ज्ञानकषायकुशीलो दर्शनकषायकुशीलश्चारित्रकषायकुशीलो लिङ्गकषायकुशीको यथासक्ष्मकपायकुशीको नाम पञ्चमः । निर्गन्थः खलु भदन्त ! कतिविधः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! पञ्चविधः प्रज्ञप्तः तद्यथा-प्रथमसमयनिग्रंन्यः, अप्रथमसमयनिग्रन्थः, चरमसमयनिग्रन्थोऽच. रमसमयनिग्रंथो यथा-सूक्ष्मनिर्ग्रन्थो नाम पञ्चमः । स्नातकः खलु भदन्त ! कतिविधः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! पञ्चविधः प्रज्ञप्तः, तद्यथा-अच्छविः १, अशबलः २, अकमाशः३, संशुद्धज्ञादर्शनधरोऽर्हन् जिनः केवली ४, अपरिस्रावी ५ । पुलाकः खलु भदन्त ! किं सवेदको भवति, अवेदको भवति ? गौतम ! सवेदको भवति नो अवे. दको भवति । यदि सवेदको भवति किं स्त्रीवेदको भवति, पुरुषवेदको भवति पुरुषनपुं. सकवेदको भवति ? गौतम ! नो स्त्रीवेदको भवति पुरुषवेदको अवति पुरुषनपुंसक वेदको वा भवति । बकुशः खलु भदन्त ? किं सवेदको भवति अवेदको भवति ? गौतम! सवेदको भवति नो अवेदको भवति । यदि सवेदको भवति किं खीवेदको भवति पुरुषवेदको भवति, पुरुषनपुंसकवेदको भवति ? गौतम ! स्त्रीवेदको वा भवतिपुरुषवेदको वा भवति-पुरुषनपुंसकवेदको वा भवति । एवं प्रतिसेवनाकुशीलो. ऽपि । कषायकुशीलः खलु भदन्त ! किं सवेदकः पृच्छा, गौतम ! सवेदको वा भवति अवेदको वा भवति । यदि अवेदकः किमुपशान्तवेदकः क्षीणवेदको भवति? गौतम ! उपशान्तवेदको वा क्षीणवेदको वा भवति । यदि सवेदको भवति कि स्त्रीवेदको भवति पृच्छा गौतम ! त्रिष्यपि, यथा बकुशः । निर्ग्रन्थः खलु भदन्त ! कि सवेदकः पृच्छा, गौतम नो सवेदको भवति अवेदको भवति । यदि अवेदको भवति किमुपशान्त पृच्छा गौतम ! उपशान्तवेदको भवति क्षीणवेदको वा भवति । स्नातकः खलु भदन्त ! किं सवेदकः पृच्छा यथा निग्रन्थस्तथा स्नातकोऽपि । नवरं नो उपशान्तवेदको भवति क्षीणवेदको भवति ॥०१॥
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧
