________________
ममेयचन्द्रिका टीका श०२६ उ.
१०रबन्धस्वरूपनिरूपणम् ५४५ आसनपाप्तव्यमोक्षस्य भवति, अबध्नात् न बध्नाति भन्स्यतीति तृतीयो भङ्गा, मोहोपशमकस्य भवति, अबध्नात् न मन्त्स्यति इति चतुर्थों मङ्गः क्षपकसूक्ष्म संपरायस्य भवतीत्येवं क्रमेण कषायवतां चत्वारोऽपि भङ्गाः सम्भवन्तीति । 'कोह कसाई णं पढमबितिया भंगा' क्रोधकषायिणां प्रथमद्वितीयमझौ, अत्र मथमो मङ्गोऽभव्यस्य ज्ञातव्यः, तथा द्वितीयभङ्गो भव्यविशेषस्य ज्ञातव्यः, तृतीयचतुर्थभङ्गौ तु अत्र न संभवतः वर्तमानकाले अबन्धकत्वस्यामावादिति । 'एवं माणकसाइस्स वि मायाकसाइरस वि' एवं क्रोधकपायिवदेव मानकषामिणोऽपि मायाबांधता है किन्तु भविष्यत् में नहीं बांधेगा, यह द्वितीय भंग आसन्न प्राप्त होने वाली है मुक्ति जिसे ऐसे भव्य कषायसहित जीव की अपेक्षा से है। (३) भूतकाल में बांधा है, वर्तमान में नहीं बांधता है,
और भविष्यत् में बांधेगा, यह तीसरा भंग उपशम मोह की अपेक्षा से है' और (४) भूतकाल में बांधा है वर्तमान में नहीं बांधता है, भविष्यत् में भी नहीं बांधेगा, यह चतुर्थ भंग क्षपक सूक्ष्मसंपराय कषाय वाले जीव की अपेक्षा से है। 'कोहकसाईणं पढमधितियभंगा' क्रोध कषाय वाले अभव्य जीव के प्रथम भंग होता है, और कषाय वाले भव्य जीव को द्वितीय भंग होता है-इस प्रकार से ये दो भंग क्रोध कषायवाले के होते हैं तृतीय और चतुर्थ भंग यहां नहीं होता है । क्यों कि वर्तमानकाल में वह अबन्धक नहीं होता है । 'एवं माणઅને ભવિષ્યમાં પણ કર્મ બંધ કરશે. કષાયવાળા અભવ્યની અપેક્ષાથી પહેલે ભંગ છે. (૨) ભૂતકાળમાં કર્મ બંધ કર્યો છે. વર્તમાનમાં કરે છે. પરંતુ ભવિષ્યમાં કર્મ બંધ કરશે નહીં. બીજે ભંગ નજીકમાં જેને મુક્તિ પ્રાપ્ત થવાની હોય એવા કષાયવાળા ભવ્ય જીવની અપેક્ષાથી છે. (૩) ભૂતકાળમાં કર્મ બાંધેલ છે. વર્તમાનમાં બાંધતા નથી અને ભવિષ્યમાં બાંધશે. ત્રીજે. ભંગ ઉપશમક મેહવાળા જીવની અપેક્ષાથી થાય છે. (૪) ભૂતકાળમાં કર્મ બંધ કર્યો છે. વર્તમાનમાં કર્મ બંધ કરતું નથી અને ભવિષ્યમાં પણ કર્મ બંધ કરશે નહીં. અને ચોથો ભંગ સૂમસં૫રાય ક્ષયક કષાયવાળા જીવની અપેક્ષાથી કહ્યો છે.
'कोहकमाईण पढमबितियभंगा' ओष पाया ममय ने पडयो ભંગ હોય છે. અને ક્રોધ કષાયવાળા ભવ્ય જીવને બીજો ભંગ હોય છે. આ રીતે આ બે ભંગ ક્રોધ કષાયવાળાને હોય છે. અહિયાં ત્રીજો અને ચોથા गडात नथी. भ. पतमान भात असता नथी. 'एवं
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
