________________
मगवतीसूत्रे
टीका- 'रायगिहे जाव एवं व्यासी' राजगृहे यावदेवमवादीत् अत्र यावस्पदेन भगवतः समवसरणमभूत् परिषत् निर्गता तत्र भगवान् धर्ममुपदिष्टवान् परिपत् प्रतिगता ततो गौतमो भगवन्तं वन्दते नमस्यति, वन्दित्वा नमस्थित्वा एतदन्तस्य प्रकरणस्य सङ्ग्रहो भवतीति किमवादीत गौतमः ? तत्राह - 'नेरहया णं' इत्यादि, 'नेरइया णं ते! कहं उववज्जंति' नैरयिकाः खलु भदन्त ! कथं केनप्रकारेण कीदृशं कारण विशेषमासाद्य नरकावासे समुत्पद्यन्ते ? इति प्रश्न:, ॥ पचीसवें शतक का आठवें उद्देशक प्रारंभ ॥
४९६
सातवें उद्देशक में स्वरूप और भेद सहित संयतों का कथन किया गया है। संयतों के विपक्षभूत असंगत होते हैं। ये असंयत नारकादि जीव रूप होते हैं अतः इनका जिस प्रकार से उत्पाद होता है उस प्रकार से ये इस अष्टम उद्देशक में कहे जायेंगे। इस संबन्ध से आया हुआ यह अष्टम उद्देशक प्रारम्भ किया जाता है 'रायगिहे' इत्यादि,
टीकार्थ- 'रायगिहे जाब एवं वयासी' राजगृह नगर में यावत् भगवान् गौतम ने इस प्रकार से पूछा- यहां यावत्पद से 'भगवान् का समयसरण हुआ, परिषदा निकली भगवान् ने उसे धर्मोपदेश दिया, परिषदाविसर्जित हो गई, तब गौतम ने भगवान् को वन्दना की नमस्कार किया, फिर वन्दना नमस्कार करके' यहां तक का पाठ ग्रहित हुआ है । गौतमस्वामी ने प्रभुश्री से क्या पूछा- 'णेरइयाणं भंते ! कह उववज्जति' हे भदन्त ! जीव कैसे कारणविशेष को प्राप्त कर नरकावास में આઠમા ઉદ્દેશાના પ્રારંભ-
સાતમા ઉદ્દેશાનું સ્વરૂપ અને ભેદ સહિત સયતાનું કથન કરવામાં માવ્યુ છે. સયતેના પ્રતિપક્ષી રૂપ અસ યતા ય છે, તેથી અસ યતાના ઉત્પાદ જે રીતે થાય છે. તે આ આઠમા ઉદ્દેશામાં કહેવામાં આવશે. તેથી આ આઠમા ઉદ્દેશાના પ્રારભ કરવામાં આવે છે.
" रायगिहे जाव एवं वयासी' इत्याहि
टीअर्थ - 'रायगिहे जाव एवं वयासी' रान्गृह नगरमा भगवाननु સમવસરણ થયું. પરિષદ્ ભગવાનને વંદના કરવા નગરની બહાર નીકળી ભગવાને તેને ધમ દેશના સભળાવી. ધ દેશના સાંભળીને પરિષદ્ ભગવાનને વઢના કરી પાતપેાતાના સ્થળે પાછી ગઈ તે પછી શ્રીગૌતમસ્વામીએ ભગવાનને વંદના કરી નમસ્કાર કર્યો વદના નમસ્કાર કરીને પ્રભુશ્રીને આ प्रभा पूछ- 'रयाणं भंते! कह उववज्जंति' से लगवन् कुष ठेवा ४२५ વિશેષને પ્રાપ્ત કરીને નરકાવાસમાં નારકપણાથી ઉત્પન્ન થાય છે ? ગૌતમ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
