SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 474
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ भगवतीस्त्रे नयानां संग्रहो भवति तथाहि-सामायिकचारित्रविनयच्छेदोपस्थापनीयचारित्र विनयपरिहारविशुद्धिकचारित्रविनय सुक्ष्मसंपराचारित्रविनय यथाख्यातचारित्रविनयभेदात् चारित्रविनयः पञ्चविधो भवतीति भावः। 'से तं चारित्तविणए' स एष पूर्वोक्तश्चारित्रविनय इति । 'से किं तं मणविणए' अथ कः स मनो विनयः ? इति प्रश्नः, भगवानाह-'मणविणए दुविहे पणत्ते' मनो विनयो द्विविधः प्रज्ञप्तः 'तं जहा' तयथा 'पसस्थमणविणए' प्रशस्त मनो विनयः, प्रशस्त. मन एव प्रवर्तनद्वारेण विनयः कर्मापनयनो इति प्रशस्तमनो विनयः, 'अपसत्थमणविणए' अप्रशस्तमनो विनयः अपशस्त मन एव निवर्तनद्वारेण विनयोऽप्रशस्तमनोविनय इति । 'से किं तं पसत्यमणविणए' अथ कः स प्रशस्तमनो विनयः संपराय चारित्र विनय' इनका ग्रहण हुआ है । तथा च-सामायिक चारित्रविनय, छेदोपस्थापनीय चारित्रविनय, परिहारविशुद्धिक चारित्र विनय, सूक्ष्मसंपराय चारित्र विनय और यथाख्यात चारित्र विनय इस प्रकार से ये चारित्र विनय के भेद हैं । 'से किं तं मणविणए' हे भदन्त ! मनो विनय कितने प्रकार का है ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं'मणविणए दुविहे पण्णत्ते' हे गौतम ! मनोविनय दो प्रकार का कहा गया है। 'तं जहा' जैसा-'पसत्यमणविणए अपसत्यमणविणए' प्रशस्त मनो विनय और अप्रशस्त मनो विनय प्रशस्त विचार धारा में मन की जो प्रवृत्ति है वह प्रशस्त मनो विनय है। यह प्रशस्त मनो विनय आत्मा से कर्मों के अपनयन (दूर) कराने में उपाय भूत है। अप्रशस्त मन की निवृत्ति करने रूप अप्रशस्त मनो विनय है 'से किं तं पसस्थमणविणए' हे भदन्त ! प्रशस्तमनो विनय कितने प्रकार का સંપાય ચારિત્ર વિનય ૪ અને યથાખ્યાત ચારિત્ર વિનય ૫ આ રીતે ચારિત્ર વિનયના પાંચ ભેદે કાા છે. 'से कि तं मणविणए' 8 सपन मनाविनय tean ४२॥ ४॥ छ ? मा प्रश्न उत्तरमा प्रमुनी ४३ छ है-'मणविणए दुविहे पन्नत्ते' 3 गौतम! भनाविनय में प्रार। यो . 'तं जहा' त म प्रमाण छ. 'पसत्थमणविणए अपसत्थमणविणए' प्रशस्त मनाविनय भने प्रशस्तमनाविनय प्रशस्त વિચાર ધારામાં મનની જે પ્રવૃત્તિ થાય છે, તે પ્રશસ્ત મને વિનય કહેવાય છે. આ પ્રશસ્ત મને વિનય આત્માથી કર્મોને હટાવવામાં ઉપાય રૂપ છે. अप्रशस्त मननी निवृत्ति ४२१॥ ३५ अप्रसस्त मनाविनय छे. 'से कि तं पसत्थमणविणप' 3 मापन प्रशस्त मनोविनय ८९॥ प्रारना ४० छ ? શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
SR No.006330
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 16 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1972
Total Pages698
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size41 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy