SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 440
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ४२६ भगवतीस्ने स्वाच बाह्यमिति १। आभ्यन्तरस्यैव कार्माणाभिधानशरीरस्य प्रायस्तापनात् सम्यग्दृष्टिरेव पायस्तया अभ्युपगमाच्च आभ्यन्तरमिति । ‘से किं तं बाहिरएतवे' तत् किं तत् बाह्यं तप इति प्रश्नः । उत्तरमाह-'बाहिरए तवे छविहे पन्नत्ते' बाह्यं तपः षड्विधं प्रज्ञप्तम्, 'तं जहा' तद्यथा 'अणसणं' अनशनम् अशनपान खादिमस्वादिमादि, लक्षणस्य चतुर्विधस्याहारस्य त्याग इति प्रथमं तपः १ । 'ओमोयरिया' अवमोदरिकाः अवमस्य-ऊनस्योदरस्य करणमवमोदरिका व्यु स्पत्तिमात्रमेतदिति कृत्वा उपकरणादेरपि न्यूनताकरणमवमोदरिकेति कथ्यते २। नादि को बाह्यतप कहा गया है । तथा प्रायश्चित्त आदि आभ्यन्तर तप कार्मण रूप शरीर को प्रायः तपाने वाले होते हैं और इन्हें सम्यग्दृष्टि जीव ही तपते हैं । इसलिये प्रायश्चित्त आदि तपों को आभ्यन्तर तप कहा गया है। 'से कि तं बाहिरए तवे' हे भदन्त ! बाह्यतप कितने प्रकार के होते है ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'बाहिरए तवे छविहे पन्नत्ते' हे गौतम ! बाह्यतप ६ प्रकार का होता है । 'तं जहा' जो इस प्रकार से है-'अणसणं' अनशन 'ओमोयरिया' अवमोदरिका 'भिक्खायरिया' भिक्षाचर्या 'रसपरिच्चाओ' रसपरित्याग 'कायकिलेसो' कायक्लेश 'पडिसंलीणता' प्रतिसंलीनता अशन, पान, खादिम और स्वादिम आदि रूप चार प्रकार के आहार का त्याग करना इसका नाम अनशन है। भूख से कम भोजन करना इसका नाम अवमोदरिका है 'ऊनस्य उदरस्य करणम्' इति अवमोदरिका' यह तो केवल व्युत्पत्ति मात्र है। इसलिये उपकरणादिकों की भी न्यूनता करना इसका नाम વિગેરે આભ્યન્તર તપ કામણ શરીરને તપાવવાવાળા જ હોય છે. અને તેને સમ્યગ્દષ્ટિ જીવ જ તપે છે. તેથી પ્રાયશ્ચિત્ત વિગેરે તપને આભ્યન્તર તપ डर छे. 'से कि त बाहिरए तवे लावन् मात५ मा प्रारना हाय छ ? या प्रश्न उत्तरमा प्रभु छ है-'बाहिरए तवे छविहे पण्णत्ते' है गौतम! माह त५ ७ १२न डाय छे. 'तौं जहा' ते मा प्रमाणे छ'अणसणं' मनशन 'ओमोयरिया' अपमा२ि४: 'भिक्खायरिया' मिक्षायर्या 'रसपरिच्चाओ' २सपरित्या 'कायकिलेसो' यश 'पडिसंलीणता' प्रति. સલીનતા અનશન-અશનપાન, ખાદિમ, અને સ્વાદિમ વિગેરે ચાર પ્રકારના આહારને ત્યાગ કરે તેનું નામ અનશન છે. ભૂખથી ઓછો આહાર કરવો तेनुं नाम 'अपमा२ि४' छे. 'ऊनस्य उदरस्य करणम् , इति अवमोदरिका' । પ્રમાણે તેની વ્યુત્પત્તિ થાય છે. ઉપકરણ વિગેરેની ન્યૂનતા કરવી તેનું નામ શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
SR No.006330
Book TitleAgam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 16 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1972
Total Pages698
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size41 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy