________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.७ सू०६ संज्ञोपयोगादिद्वारनिरूपणम् ३६३ संपरासंयतत्वं वा सिद्धिगति वा उपसंपद्यते-माप्नोति, यथाख्यासंयतः श्रेणीतः पतनात् यथाख्यातसंयतत्वं त्यजन् मूक्ष्मसंपरायसंयतत्वं प्राप्नोति असंयम वा प्राप्नोति यदि-उपशान्तमोहावस्थायां मरणं प्राप्नोति तदा देवगति गच्छन् असंयमं प्राप्नोति, स्नातकावस्थायां यदि मरणं भवेत्तदा सिद्धिगति माप्नोतीति भावः । (२४) ।मु०५॥
संज्ञोपयोगादिद्वारे सूत्राण्याह-'सामाइयसंजए थे' इत्यादि, __ मूलम्-सामाइयसंजए णं भंते! किं सन्नोवउत्ते होजा नो सन्नोवउत्ते होज्जा ? गोयमा! सन्नोवउत्ते जहा बउसो, एवं जाव परिहारविसुद्धिए, सुहमसंपराए अहक्खाए य जहा पुलाए २५ सामाइयसंजए णं भंते! किं आहारए होज्जा अणाहारए होज्जा, जहा पुलाए । एवं जाव सुहुमसंपराए अहक्खायसंजए जहा सिणाए २६। सामाइयसंजयस्स णं भंते ! कह भवग्गहणाई उवसंपजह' हे गौतम ! यथाख्यातसंयत जय श्रेणी से पतित हो जाता है तब वह अपनी यथाख्यातसंयत अवस्था का परित्याग करता है ऐसी हालत में वह अथवा तो सूक्ष्मसंपरायसंयत अवस्था को माप्त करता है अथवा असंघम अवस्था को प्राप्त करता है क्यों कि वह यदि उपशान्त मोहावस्था में मरण को प्राप्त हो जाता है तो वह देव. गति को प्राप्त कर लेता है और वहां संयम है नहीं इसलिये वह असंयम अवस्था को प्राप्त करने वाला कहा गया है और यदि उसका स्नातक अवस्था में मरण होता है तो वह सिद्धिगति को प्राप्त कर लेता है। उवसंपद हान द्वार का कथन समाप्त ॥सू०५॥
યથાખ્યાત સંયત જ્યારે શ્રેણીથી પતિત થાય છે, ત્યારે તે પોતાની યથા.
ખ્યાત સંયત અવસ્થાને ત્યાગ કરે છે. એ પરિસ્થિતિમાં કાંતે તે સૂક્ષમ સંપરાય સંયત અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરે છે, અથવા અસંયમ અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરે છે, કેમકે તે જે ઉપશાંત મહાવસ્થામાં મરણને પ્રાપ્ત કરે છે, તે તે દેવગતિને પ્રાપ્ત કરી લે છે, અને ત્યાં સંયમ હેતે નથી, તેથી તે અસંયમઅવસ્થાને પ્રાપ્ત કરનાર કહેલ છે. અને જે સ્નાતક અવસ્થામાં તેનું મરણ થાય છે, તે તે સિદ્ધિગતિને પ્રાપ્ત કરે છે. એ રીતે આ ઉપસં૫દ્ધાનદ્વાર કહ્યું છે. સૂપા
ઉપસં૫દ્ધાનદ્વાર સમાપ્ત
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
