________________
२८२
भगवतीस्त्रे भवेदिति प्रश्ना, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि 'गोयमा' हे गौतम ! 'पडिसेवए या होज्जा' प्रतिसेवको वा-चारित्रस्य विराधको वा भवेत् 'अपडिसेबर वा होज्जा' अप्रतिसेवको वा-चारित्रस्याविराधको वा भवेत्, 'जइ पडिसेवए होज्जा' यदि प्रतिसेवको भवेत्तदा 'कि मूलगुणपडिसेवए होज्जा' किं मूलगुणपतिसेवको भवेत्, चारित्रस्य मूलगुणा:-प्राणातिपातविरमणादिपञ्चमहावतलक्षणास्तेषां विराधको भवेत् अथवा चारित्रस्य ये उत्तरगुणा:-प्रत्याख्यातादिका स्तेषां विरा. धको भवेदिति अवान्तरमश्नः, उत्तरमाह-'सेस' इत्यादि, 'सेसं जहा पुलागस्स' शेषम्-कथितव्यतिरिक्तं यथा पुलाकपकरणे यत् कथितं तदेव इहापि ज्ञातव्यम् नयाहि तत्रत्यं प्रकरणम्-सामायिकसंयतः प्रतिसेको भवेत् अप्रतिसेबको वा भवेन् यदि पतिसेवको भवेत् तदा-मूलगुणपतिसेवको वा भवेत् उत्तरगुण प्रति. करने वाला-आराधक, उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा! पडिसेवए वा होज्जा अपडिसेवए वा होज्जा' हे गौतम ! सामायिकसंयत चारित्र का विराधक भी होता है और अविराधक-आराधक-भी होता है। 'जइ पडिसेवए होज्जा, किं मूलगुणपडिसेवए होज्जा' यदि वह प्रतिसेवक होता है तो क्या वह चारित्र के मूलगुण जो पाणातिपातविरमण आदि पांच महावत हैं उनका विराधक होता है ? अथवा चारित्र के उत्तरगुण जो प्रत्याख्यान आदि हैं उनको विराधक होता है ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं- सेसं जहा पुलागस्त' हे गौतम ! इस सम्बन्ध में शेष कथन पुलाक के प्रकरण में जैता कहा गया है-वैसा जानना चाहिये। वहां का वह प्रकरण इस प्रकार से है ? सामा. प्रभा छ, मा प्रश्नमा उत्तरमा प्रमुश्री हे छ -'गोयमा ! पडिसेवए वा होज्जा, अपडिसेवए वा होज्जा' है गोतम ! सामायि संयत यात्रिना વિરાધક પણ હોય છે. અને આરાધક પણ હોય છે. અર્થાત્ બને
१२॥ य छे. 'जइ पडिसेवए होज्जा, कि मूलगुणपडिसेवए होज्जा' જે તે પ્રતિસેવક હોય છે, તે શું તે ચારિત્રના મૂળગુણુ જે પ્રાણાતિપાત વિરમણ વિગેરે પાંચ મહાવ્રત છે, તેનો વિરાધક હોય છે? અથવા ચારિત્રના જે ઉત્તરગુણ રૂપ પ્રત્યાખ્યાન વિગેરે છે, તેને વિરાધક डाय छ १ मा प्रश्न उत्तरमा सुश्री गौतमस्वामीन छ है-'सेस जहा पुलागरस' हे गौतम ! म सधमा माडीनु थन Yखाना ५३२१मा २ પ્રમાણે કહ્યું છે, એજ પ્રમાણે સમજી લેવું, ત્યાંનું તે પ્રકરણ આ પ્રમાણે
શ્રીગૌતમસ્વામી પૂછે છે કે-હે ભગવન સામાયિક સંયત પ્રતિસેવક હોય છે ? અથવા અપ્રતિસેવક હોય છે? જે તે પ્રતિસેવક હોય છે, તે શું તે મૂળગુના
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬