________________
२१०
भगवतीसूत्रे वकुशत्वं वा कषायकुशीलत्वं वा असंयम वा संयमासंयम वा उपसंपद्यते-प्राप्नो. नीति । 'कसायकुसीले पुच्छा' कषायकुशीला खलु भदन्त ! कषायकुशीलत्वं जहन कं कं धर्म जहाति तथा कमुपसंम्यते इति प्रश्नः। भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'कसायकुमीलतं जहइ पुलायतं वा बउसत्तं वा पडिसेवणाकुसीलत्तं वा नियंठत्तं वा असंजमं वा संनमासंजमं वा उपसंपज्जई' कषायकुशीलत्वं जहाति पुलाकर वा बकुशस्वं वा प्रतिसेवनाकुशीलत्वं वा निन्थत्वं वा असंयम वा संयमासंयम वा उपसंपद्यते। कषायकुशीलतां परित्यज्य पुलाकादिभावं प्राप्नोतीत्यर्थः । 'णियंठे णं पुच्छ।' निन्यः खल्लु संपज्जा' हे गौतम ! जब प्रतिसेवनाकुशील, प्रतिसेवनाकुशील अवस्था का परित्याग करदेता है तब अथवा तो वह बकुश अवस्था को प्राप्त करता है । अथवा कषायकुशील अवस्था को प्राप्त करता है अथवा असंयम अवस्था को प्राप्त करता है। अथवा संयमासंयमा. वस्था को प्राप्त करता है । 'कसायकुसीले पुच्छा' हे भदन्त ! कषायकुशील साधु जब अपनी कषायकुशील अवस्था को त्याग करता है तब वह क्या छोडता है और क्या प्राप्त करता है ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा ? कसायकुसीलतं जहइ पुलायत्तं वा बउसत्तं था पडिसेवणाकुसीलत्तं वा णियंठत्तं वा असंजमं वा संजमासंजमं वा उवसंपज्जा' हे गौतम ! कषायकुशील जय कषायकुशीलता का परित्याग करता है तब वह अथवा तो पुलाक अवस्था को प्राप्त करता है अथवा बकुश अवस्था को प्राप्त करता है अथवा प्रतिसेवनाकुशील उवसंपज्जइ' गौतम ! न्यारे प्रतिसेवना दुशी अवस्थामा परित्या॥ ४२ છે, ત્યારે તે બકુશ અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરે છે, અને કષાય કુશીલ અવસ્થા પ્રાપ્ત કરે છે. અથવા અસંયમ અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરે છે. અને સંયમસંયમ અવસ્થાને प्रात ४२ छे. 'कमायकुसीले पुच्छा' भगवन् उपाय सुशील साधु ब्यारे પિતાની કષાય કુશીલ અવસ્થાને ત્યાગ કરે છે, ત્યારે તે શું છેડે છે ? અને શું પ્રાપ્ત કરે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે'गोयमा ! कसायकुसीलत्त जहइ पुलायत्त वा बउसत्त वा, पडिसेवणाकुसीलत वा णियंत्तं वा असंजम वा, संजमासंजमं वा उवसंपज्जइ' 8 गौतम ! पाय કુશીલ જ્યારે કષાય કુશીલપણને પરિત્યાગ કરે છે, ત્યારે તે પુલાક અવ. સ્થાને પ્રાપ્ત કરે છે, અથવા બકુશ અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરે છે. અથવા પ્રતિ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬