________________
भगवती सूत्रे
अयं भावः - स्नातकः सयोग्यावस्थायां नामगोत्रनाम्न्योरेव प्रकृत्योरुदीरक इति 'दुहि उदीरए' इत्युक्तम् । आयुर्वेदनीययोः पूर्वमेव उदीरितत्वात् । अयोयवस्थायां तु अनुदीरक एवेति 'अणुदीरए वा' इत्युक्तमिति त्रयोविंशतितमुदीरणाद्वारम् ||०१० ॥
चतुर्विंशतितममुपसंपदानद्वारमाह- 'पुलाए णं भंते ' इत्यादि,
२०४
मूलम् - पुलाए णं भंते! पुलायत्तं जहमाणे किं जहह, किं उवसंपज्जइ ? गोयमा ! पुलायत्तं जहइ, कसायकुसीलत्तं वा असंजमं वा उवसंपजइ । बउसे णं भंते! बउसत्तं जहमाणे किं जहइ किं उवसंपजइ ? गोयमा ! बउसत्तं जहइ परिसेवणा कुसीलतं वा कसायकुसीलत्तं वा असंजमं वा संजमासंजम वा उवसंपजइ । पडि सेवणाकुसीले णं भंते! पडि० पुच्छा, गोयमा ! पडिसेवणाकुसीलत्तं जहइ बउसत्तं वा असंजमं वा संजमासंजमं वा उवसंपजइ । कसायकुसीले पुच्छा, गोयमा ! कसायकुसीलत्तं जहइ पुलायत्तं वा बउसत्तं वा पडि सेवणाकुसीलत्तं प्रकृतियों की उदीरणा करता है तो वे दो कर्म प्रकृतियां 'णामं गोयं च उदीरे' नाम कर्म और गोत्रकर्म रूप हैं इनकी ही वह उदीरणा करता है तात्पर्य यह है कि जब स्नातक सयोगी अवस्था में वर्त्तमान रहता है तब वह आयु और वेदनीय के पहिले ही उदीरणा हो जाने के कारण इन बची हुई नाम गोत्र रूप प्रकृतियों की ही उदीरणा करता है और जब यह अयोगी अवस्था में आजोता है तब वहां यह किसी भी प्रकृति का उदीरक नहीं होना है। इसीलिये 'उदीरए वा अनुदीरए या' ऐसा कहा गया है । उदीरणा द्वार समाप्त ॥ सू० १०॥
प्रतियो 'नाम' गोय' च उडीरह' नाम अभ भने गोत्र थे मे ક પ્રકૃતિયાની ઉદીરણા કરે છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે-સ્નાતક જ્યારે સચૈાગી અવસ્થામાં વર્તે છે. અર્થાત સ્થિત રહે છે, ત્યારે તે આયુ અને વેદનીય એ એ કમ પ્રકૃતિયાની પહેલેથી જ ઉદીરણા થઈ જવાને કારણે બાકીની મચેલી આ નામ અને ગેાત્ર એ એ જ ક્રમ પ્રકૃતિયાની ઉદીરણા કરે છે, અને જ્યારે તે અચેાગી અવસ્થામાં આવી જાય છે. ત્યારે તે ત્યાં अशुभ अद्भुतियानी हीरा उरता नथी. तेथी 'उदीरए वा अनुदीरए वा' એ પ્રમાણે સૂત્રકારે કહ્યું છે, એ રીતે આ ઉદીરણા દ્વાર સમાપ્ત સૂ૦ ૧૦ll
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
