________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ. ६ सू०८ पञ्चदशं निकर्षद्वारनिरूपणम्
१५५
कषायकुशील' ऽपि व्यवच्छियते - तदनन्तरं निर्ग्रन्थस्नातक एवं संयमस्थानं मानुत इति । 'विंस जहा बउतस्स' निर्ग्रन्थस्य यथा - वकुशस्य यथा पुलाको कुशस्य परस्थानसन्निकर्षेण चारित्रपर्यायै दीनः कथितः तथा-निर्ग्रन्थस्य परस्थानसन्निकर्षेण चारित्रययै रनन्तगुण हीन एव भवति । एवं सिगायस्स वि' एवं स्नातकस्यापि पुलाकः स्नातकादनन्तगुणहीनो भवतीत्यर्थः । पुलाकस्य बकुनादिनां दीनवादिकं निरूप्य वकुशस्यापि तदन्यैः सह हीनत्वादिकं निरूपयन्नाह'ब उसे भंते! इत्यादि, 'बउसे णं भंते ! पुलागस्स परद्वाणसन्निगासेणं चरितपज्जवेहिं कि हीणे तुल्ले अब्भहिए' बकुशः खलु मदन्त ! पुलाकस्य पर
स्थानों को प्राप्त करता है । बाद में वह कषायकुशील भी अटक जाता है निर्ग्रन्थ और स्नातक ये दोनों ही एक संयमस्थान को प्राप्त करते है । 'नियंस जहा वउसरस' इसलिये पुलाक परस्थान सभिकर्ष को लेकर जिस प्रकार बकुश की चारित्रपर्यायों की अपेक्षा अनन्तगुण हीन कहा गया है उसी प्रकार वह निर्ग्रन्थ की चारित्रपर्यायों से भी अनन्त गुण हीन कहा गया है । 'एवं सिणायस्स वि' और इसी प्रकार यह पुलाक स्नातक की भी चारित्र पर्यायों की अपेक्षा अनन्तगुण हीन कहा गया है। इस प्रकार से पुलाक में बकुश आदि की अपेक्षा हीनता आदि का प्रतिपादन करते हैं-इसमें गौतमस्वामी ने प्रभुश्री से ऐसा पूछा है- 'बउसे णं भंते! पुलागस्त्र परद्वाणसन्निगासेणं चरिलपनवेहिं किं होणे, तुल्ले, अम्महिए' हे भदन्त ! बकुश क्या पुलाक रूप
કુશીલ જ અસખ્યાત સંયમ સ્થાનાને પ્રાપ્ત કરે છે. તે પછી તે કષાય કુશીલ પશુ અટકી જાય છે. નિષ્રન્થ અને સ્નાતક એ અને એક જ સયમસ્થાનને आप्त उरे छे. 'नियंठास जहा बउवस्स' तेथी पुसा परस्थानसन्निपुर्ण ने લઈને જે રીતે અકુશના ચારિત્રપર્યાયેની અપેક્ષાથી અન'તગુણુહીન કહયા છે. એજ પ્રમાણે તે નિગ્રન્થના ચારિત્ર પર્યાયથી પણુ અનંતગૃહીન કહ્યા છે, 'एव' सिणायस्स वि' भने प्रभाते सा स्नात याशु यारित्रपर्याચેાની અપેક્ષાથી અનંતગુણુ હીન કહ્યા છે.
આ રીતે પુલાકમાં અકુશ વિગેરેની અપેક્ષાથી હીનપણા વિગેરેનું નિરૂ પણ કરીને હવે સૂત્રકાર મકુશમાં પણ ખીજાએાની અપેક્ષાથી હીનતા વિગેરંતુ પ્રતિપાદન કરે છે-આ સંબધમાં શ્રીગૌતમસ્વામીએ એવું પૂછ્યું છે કે'ब उसे भंते । पुलागस्स परद्वाणखन्निगासेणं चरित्तपज्जवेहिं किं होणे, तुल्ले अन्महिए' हे भगवन् अङ्कुश युझाउ३५ परस्थानना यस्त्रिपर्यायानी अपेक्षाथी
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૬
