________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.४ सू०१५ प्रदेशत अस्थिकायनिरूपणम्
९४९
निरेजपक्षे परमाणुषु द्रव्यार्थ प्रदेशार्थपदयो द्रव्यार्थाप्रदेशार्थता इत्येव रूपेण एकीकरणादिति ॥० १४॥
अथानन्यानपि अस्तिकायान् प्रदेशत एव विचारयन्नाह - 'कइ णं भंते!' इत्यादि, मूलम् - क णं भंते! धम्मत्थिकायस्त मज्झपएला पन्नत्ता गोयमा ! अट्ठ धम्मत्थिकायस्स मज्झपएसा पन्नत्ता । कइ णं भंते! अधम्मत्थिकायस्त मज्झपएसा पन्नत्ता एवं चैव । कइ णं भंते ! आगासत्थिकायरस मज्झपएसा पन्नत्ता एवं चेव । कइणं भंते ! जीवत्थिकायस्त मज्झपएसा पन्नत्ता, गोयमा ! अटू जीवस्थिकाय इस मज्झपएसा पन्नता । एए णं भंते! अट्ठ जीवीत्थकायमज्झपरसा कइसु आगासपएसेसु ओगाहंति गोयमा ! जहन्त्रेणं एक्कसि वा दोहिं वा तीहिं वा चउहिं वा पंचहिं वा छहिं वा उक्कोसेणं अटूसु नो चेवणं सत्तसु । सेवं भंते ! सेवं भंते! ति ॥सू०१५॥
॥ पणवीसइमे सए चउत्थो उदसो समत्तो ॥
छाया -- कति खलु भदन्त । धर्मास्तिकायस्य मध्यप्रदेशाः प्रज्ञप्ताः १ गौतम ! अष्ट धर्मास्तिकायस्य मध्यप्रदेशाः प्रज्ञप्ताः । कति खलु भदन्त ! अधर्मास्तिकास्य मध्यप्रदेशाः प्रज्ञताः ? एवमेव । कति खलु भदन्त ! आकाशास्तिकायस्य मध्यप्रदेशाः प्रज्ञप्ताः, एवमेव । कति खलु भदन्त ! जीवास्तिकायस्य मध्यप्रदेशाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! अष्टौ जीवास्तिकायस्य मध्यप्रदेशाः प्रज्ञताः । एते खलु भदन्त ! अष्टौ जीवास्तिकायस्य मध्यप्रदेशाः कतिषु आकाशप्रदेशेषु अवगाहन्ते ? गौतम ! जघन्येन एकस्मिन् वा द्वयोर्वा, त्रिषु वा, चतुर्षु वा, पञ्चसु वा षट्सु वा उत्कृष्टेन अष्टसु नैव खलु सप्तसु । तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥ सू० १५|| ॥ पञ्चविंशतितमे शत के चतुर्थोदेशकः समाप्तः ॥
सम्मिलित रूप से विचार करने पर २० पद होते हैं। क्योंकि यहां पर सर्वेज और निरे पक्ष में परमाणुओं में द्रव्यार्थ प्रदेशार्थ को द्रव्यार्थ अप्रदेशार्थ इसरूप से एक कर दिया गया है | ० १४ ॥
પણાથી વિચાર કરતાં ૨૦ પદો થાય છે. કેમકે આ પક્ષમાં સવે જ-સક પ અને નિરંજ−નિષ્કપ પક્ષમાં પરમાણુઓમાં દ્રવ્યાપ્રદેશાને દ્રવ્યા અ પ્રદેશા આ રીતે એક પદ કરવામાં આવેલ છે. પ્રસૂ૦ ૧૪૫
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫