________________
७90
भगवतीस्त्र अपि भवन्ति । यावरपदेन योजपदेशावगाढा भवन्ति द्वापरयुग्मप्रदेशावगाडा अपि भान्नीत्यनयोः संग्रहः। विधानतस्तु-विचित्रावगाहनत्वादेकदाऽपि ते मारकाचतुष्प्रकारका भवन्तीति भावः । 'एवं एगिदियसिदवज्जा सव्वे वि एवम्नारकवदेव एकेन्द्रियसिद्धवर्जिताः सर्वेऽपि द्वीन्द्रियादयो वैमानिकपर्यन्ता जीवा। एवमेव भवन्ति । ओघादेशेन-स्यात्कृतयुग्मपदेशावगादाः यावत्-स्यात्कल्योजप्रदेशावगाढा विधानादेशतस्तु-कृतयुग्मप्रदेशावगाढा अपि पावत्-कल्योजमदेशा. गाढा अपीति । 'सिद्धा एगिदिया य जहा जीवा' सिद्धा एकेन्द्रियाश्च यथा जीवाः। ओघादेशेन कृतयुग्मप्रदेशावगाढाः नो योजादिपदेशावगाढाः । विधानादेश. तस्तु-कृतयुग्मप्रदेशाव गाढा अपि यावत्-कल्योजप्रदेशावगाढा अपीति भावः । अपेक्षा से-वे नारक कृतयुग्मप्रदेशावगाढ भी होते हैं, यावत् कल्योजप्रदेशावगाढ भी होते हैं। यहां पर यावत् पद से 'योजप्रदेशावगाढा भवन्ति, द्वापरयुग्मप्रदेशावगाढा अपि भवन्ति' इस पाठ का संग्रह हुआ है । तात्पर्य इस कथन का यही है कि नारक जीव विचित्र अवगाहनावाले होने से एक काल में भी चतुष्प्रकारक होते हैं । 'एवं एगि. दियसिद्धवज्जा सम्वे वि' इसी प्रकार से-नारक के जैसे ही एकेन्द्रिय और सिद्धों को छोड कर सामान्यतः समस्त असुरकुमार से लेकर वैमानिक तक के जीव कदाचित् कृतयुग्मप्रदेशावगाढ भी होते हैं, कदाचित् योजप्रदेशावगााढ भी होते हैं, कदाचित् द्वापर युग्मप्रदेशावगाह भी होते हैं और कदाचित् कल्यो जप्रदेशावगाढ भी होते हैं । 'सिद्धा एगिदिया य जहा जीवा' सिद्ध और एकेन्द्रिय जीव सामान्यतः जीव के जैसे कृतयुग्मप्रदेशावगाढ ही होते हैं । व्योजादि प्रदेशावगाढ नहीं શાવગાઢ પણ હોય છે. રોજ પ્રદેશાવગાઢ પણ હોય છે, દ્વાપરયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢવાળા પણ હોય છે, અને કલ્યાજ પ્રદેશ વગાઢવાળા પણ હોય છે. मडी यां यावत् ५४थी 'योजप्रदेशावगाढा भवन्ति, द्वापर युग्मप्रदेशावगाढा अपि भवन्ति' मा पाउने। सह थयो छे. ४ानु ता५य से छे ४-ना२४ वो વિચિત્ર અવગાહનાવાળા હોવાથી એક કાળમાં પણ ચાર પ્રકારવાળા હોય છે. 'एव एगिदियसिद्धवज्जा सव्वे वि' मे शत-ना२४ वानी सभा में ઈન્દ્રિયવાળા અને સિદ્ધોને છોડીને સામાન્યપણાથી સઘળા બે ઇંદ્રિયવાળા જીવોથી લઈને વૈમાનિક સુધીના જી કે ઇવાર કૃતયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ પણ હોય છે. કેઈવાર જ પ્રદેશાવગાઢ પણ હોય છે, કોઈવાર કલ્યાજ પ્રદેશા
मा प्रहाय है. 'सिद्धा एगिदिया य जहा जीवा' सिद्धी भने सदि યવાળા જે સામાન્યપણથી જીવના કથન પ્રમાણે કૃતયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ જ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
