________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका २०२५ उ.३ सू०३ प्रदेशतोऽधगाहतश्च संस्थाननि० ६२७
C
मसंख्यातमदेशावगा प्रज्ञप्तम् , हुत्र खलु यत् तत् युग्मपदेशिक तत् जघन्येन चतुःषदेशिकं चतुःप्रदेशावागाढ प्रज्ञप्तम्, उत्कर्षेणाऽनन्तपदेशिकं च तथैव ! तत्र खलु यत् तत् घन चतुरस्त्रम् तत् द्विविधं प्रज्ञप्तम् तश्रथा-ओजप्रदेशिकं युग्मप्रदेशिकं च। तत्र खलु यत् तत् ओजमदेशिकं तत् जघन्येन सप्तविंशतियदेशिकम् सप्तविंश निप्रदेशावगाढम् उत्कर्षेणाऽनन्तमदेशिकं तथैव । नत्र खलु यत् तत् युग्मप्रदेशिक तत् जघन्येनाष्टमदेशिकमष्टप्रदेशावगाढ प्रज्ञप्तम् , उत्कर्षेणाऽनन्तपदेशिकं तथैव । आयतं खलु भदन्त ! संस्थानं कतिपदेशिकं कतिपदेशावगार्ड प्राप्तम्, गौतम ! आयतं खलु संस्थान त्रिविधं प्रज्ञप्तम्, तद्यथा-श्रेण्यायतं प्रतरायतं घनाय तम् । तत्र खलु यत् तत् श्रेण्यायतम् तद्विविध प्रज्ञप्तम् तद्यथा-ओजप्रदेशिकं च युग्मघदेशिकं च । तत्र खल्लु यत् ओजप्रदेशिकं तत् जघन्येन त्रिपदेशिक त्रिपदेशावगाढम्, उत्कर्षेणाऽनन्तप्रदेशिकं तदेव । तत्र खल्लु यत् नत् युग्मपदेशिकं तद् जघन्येन द्विपदेशिकं द्विप्रदेशावगाहम्, उत्कर्षेणाऽनन्तादेशिक तथैव । तत्र खलु यत् तन् प्रतरायनम् तत् द्विविध प्राप्तम् तद्यथा-मोजादेशिकं च युग्मप्रदेशिकं च । नत्र खलु यत् तत् ओजपदेशिकम् तत् जघन्येन पञ्चदशपदेशिक पश्चदशप्रदेशावगाढम् , उत्कर्षण अनन्तपदेशिकम् अनन्तमदेशावगाडं तथैव । नत्र खलु यत् युग्मप्रदेशिकं तद् जघन्येज षट्पदेशिकं षट्पदेशावगाढम् उत्कर्षेणाऽनन्तप्रदेशिक तथैव। तत्र खलु यत् तत् घनायतं तद्विविध प्राप्तम् तद्यथा-ओजपदेशिक युग्ममदेशिक च। तत्र खलु यत् तत् ओजमदेशिक तजधन्येन पञ्चचत्वारिंशत्मदेशिकं पञ्चचत्वारिंशत्प्रदेशावगाढम्, उत्कर्षेणाऽनन्तप्रदेशिकं तथैव । तत्र खल्लु यत् तत् युग्मप्रदेशिकं तद् जघन्येन द्वादशप्रदेशिकं द्वादशमदेशावगाढं च, उत्कर्षेणाऽनन्तपदेशिकं तथैत ।।मु०३॥
टोका-'परिमंडलेणं भंते ! संठाणे कइपरसिए पुच्छा' परिमण्डलं खलु भदन्त ! संस्थान कतिप्रदेशिकमिति पृच्छा कतिपदेपदेशावगाढ चेनि पृच्छया
अब सूत्रकार इन्हीं संस्थानों का प्रदेश और अवगाहना की अपेक्षासे प्ररूपणा करते हैं-'परिमंडले णं भंते! संठाणे कह पएसिए पुच्छा' इत्यादि
टीकार्थ-इस सत्रद्वारा गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-हे भदन्त ! परिमंडल संस्थान कितने आकाशप्रदेशों में अचगाढ है ? ऐसा यह
હવે સૂત્રકાર આ સંસ્થાનોના પ્રદેશ અને અવગાહનાની અપેક્ષાથી ५३५। छ. 'परिमंडले णं भंते ! संठाणे कहपसिए पुच्छा' त्याle
ટીકાથ–આ સૂત્રથી ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને એવું પૂછયું છે કે-હે ભગવન પરિસંડલ સંસ્થાન કેટલા આકાશ પ્રદેશમાં અવગાઢ કરે છે? આ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
