________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१५ उ. १ सू०१ लेश्या स्वरूपनिरूपणम्
प्रथमशतकीयद्वितीयोदेश के तथैव लेश्याविभागोऽल्पबहुत्वं च । तच्च प्रथमशतकीयद्वितीयो देशके लेश्याविभागः अल्पबहुत्वं च तथैव, तथाहि - 'कह णं भंते! लेस्साओ पनत्ताओ' कति खलु भदन्त ! लेश्याः प्रज्ञप्ताः 'गोयमा ! छल्लेस्साओ पण्णताओ' गौतम ! षड्लेश्याः प्रज्ञप्ताः 'तं जहा' तद्यथा-कृष्णनीलकापोतिकतेजपद्मशुक्लाख्याः षड्लेश्याः प्रज्ञप्ताः, इत्यादि । लेश्यानां विभागः तथा लेखाबतामल्पबहुत्वं चापि ज्ञातव्यम् । तत्र प्रथमशतकस्य द्वितीयोदेश केऽपि अतिदेशमाह - 'लेस्साणं बिइओ उद्देसो भाणियन्त्र' लेश्यानां द्वितीयोदेशकः प्रज्ञापना सूत्रस्य सप्तदशे लेश्यापदे ये चत्वार उद्देशास्तेषु यो द्वितीयोदेशकः सोऽत्र वाच्यः । अथ कियत्पर्यन्तं तत्करणं वाच्यं तत्राह - 'जान चव्विहाणं देवाणं चउत्रिहाणं देवीणं मी अप्पा बहुगं त्ति' यावत् चतुर्विधानां देवानां चतुर्विधानां देवीनां द्वितीयोदेशकगत लेश्याविभाग और अल्पबहुत्व इस प्रकार से है- 'कह णं भंते । लेस्साओ पण्णत्ताओ ? गोधमा ! छल्लेस्साओ पण्णत्ताओ०' हे भदन्त । इयाएँ कितनी कही गई है ? गौतम ! लेखाएँ ६ छह कही गई हैं। जो इस प्रकार से हैं कृष्ण, नील, कापोतिक, तेज, पद्म और शुक्ल लेपा इत्यादि रूप से यह लेश्या विभाग है तथा लेश्यावालों का अल्पबहुत्व भी वहीं से जानना चाहिये । प्रथम शतक के उस द्वितीय उद्देशक में भी अतिदेश कहा गया है सो वह उद्देशक यहां प्रज्ञापना सूत्र के १७ सत्रह वें लेश्यापद में जो चार उद्देशे हैं उनमें का है सो वही द्वितीय उद्देशक यहां जानना चाहिये। यह कहां तक का वहां का कथन यहां गृहीत करना चाहिये। तो इसके लिये 'जाव चउब्विाणं देवाणं चव्विाणं
५२५
શતકના ખીજા ઉદ્દેશામાં કહેલ વૈશ્યાવિભાગ અને તેનુ' અલ્પમહુત્વ આ अभाये छे. - क इ णं भंते ! लेस्साओ पण्णत्ताओ ? गोयमा ! छल्लेस्साओ पण्णत्ताओ'
ભગવત્ લેસ્યાએ કેટલી કહેલ છે ? હે ગૌતમ લેશ્યાએ છ કહી છે. જે આ પ્રમાણે છે.-કૃષ્ણવેશ્યા ૧ નીલ લેશ્યા ૨, કાર્પાતિક લેસ્યા ૩, તેનેવેશ્યા ૪, પદ્મવેશ્યા ૫, અને શુકલલેશ્યા ૬, વિગેરે પ્રકારથી આ વૈશ્યા વિભાગ કહેલ છે. તથા વૈયાવાળાએનું અલ્પ મડુંપણ ત્યાંથી જાણવુ જોઈએ, पडेला शतम्ना जील उद्देशाभां पशु व्यतिहेश मुडेस छे. 'लेहसाणं बिभो उहेसो भाणियन्त्रो' अडीयां ने बेश्या भने। मीले उद्देश डेवाउछु छे, तो ते उद्देश અહીંયાં પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના ૧૭ સત્તરમા લૈશ્યા પદમાં જે ચાર ઉદ્દેશાઓ છે, તેમાને છે. તે એજ બીજો ઉદ્દેશ અહિયાં સમજવા. ત્યાં બીજા ઉદ્દેશાનુ ¥थन अडींयां श्रडुथु हो ? तो ते आटे जाव चउविहाणं देवाणं चव्हाणं देवी मीसगं अध्यावहुगं त्ति' या पाठ उद्यो छे ! महीयां सुधीनेो
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
