________________
३३२
भगवतीसूत्रे जघन्या दशवर्षसहस्राणि, उत्कृष्टा तु सातिरेकसागरोपमप्रमाणा १७। अध्यव. सायाः प्रशस्ताः अप्रशस्ताश्च १८ अनुबन्धः स्थितिसमान एव भवति १९ । एवं क्रमेण असुरकुमाराणां लब्धिवक्तव्या। कायसंवेधं तु सामान्यतो दर्शयन्नाह'भवादेसेणं' इत्यादि। 'भवादे सेणं सम्वत्थ अट्ठ भवग्गहणाई उक्कोसेणं' कायसंवेधो भवादेशेन सर्वत्राष्ट भवग्रहणानि उत्कर्षेण 'जहन्नेणं दोन्नि भवग्गणाई' जघन्येन द्वे भवग्रहणे । 'ठिई संवेहं च सम्बत्थ जाणेज्जा' स्थिति संवेधं च सर्वत्र गमकेषु पार्थक्येन यथायोगं स्वयं जानीयात् २० । इति नवगमकान्तमसुरकुमारप्रकरणम् ९। 'नागकुमारे गं' भंते नागकुमारः खलु भदन्त ! है १५॥ घेदवार में इनके नपुंसक वेद नहीं होता है किन्तु स्त्रीवेद और पुवेद ये दोही वेद होते हैं. १३! स्थिति द्वार में इनकी जघन्य स्थिति दस हजार वर्ष की होती है और उत्कृष्ट स्थिति कुछ अधिक एक सागरोपम की होती है १७। अध्यवसाय द्वार में इनके प्रशस्त और अप्रशस्त दोनों प्रकार के अध्यवसाय होते हैं १८। अनुबन्ध इनमें स्थिति के जैसा ही होता है १९। इस क्रम से असुरकुमारों की परिमाणादि की प्राप्ति रूप लब्धि जाननी चाहिये। कायसंवेध भव की अपेक्षा सर्वत्र उत्कृष्ट से आठ भवों को ग्रहण करने रूप है और जघन्य से वह दो भवों को ग्रहण करने रूप हैं। ठिई संवेहं च सम्वत्थ आणेज्जा' सर्वत्र गमकों में स्थिति और संवेध पृथक् पृथक रूप से जानना चाहिये २०। इस प्रकार से यह नवगमकान्त असुरकुमार प्रकरण है। બેઉ પ્રકારની વેદના હોય છે. વેદ દ્વારમાં તેમને નપુંસક વેદ હોતો નથી. પરંતુ સ્ત્રીવેદ અને પુરૂષદ એ બે પ્રકારના જ વેદ હોય છે. સ્થિતિદ્વારમાં તેમની જઘન્ય સ્થિતિ દસ હજાર વર્ષની હોય છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી કંઈક વધારે એક સાગરોપમની હોય છે. અધ્યવસાય દ્વારમાં તેમને પ્રશસ્ત અને અપ્રશસ્ત બે પ્રકારના અધ્યવસાયે હોય છે. તેમાં અનુબંધ સ્થિતિ પ્રમાણેને જ હોય છે. આ કમથી અસુરકુમારોની પરિમાણ વિગેરેની પ્રાપ્તિ રૂપ લબ્ધી સમજવી જોઈએ. કાયસંવેધ-ભવની અપેક્ષાથી બધેજ ઉત્કૃષ્ટથી આઠ ભવેને ગ્રહણ કરવા રૂપ છે. જઘન્યથી તે બે ને ગ્રહણ કરવા રૂપ छे. 'ठिई संवेह च सव्वत्थ जाणेज्जा' मा शभामा स्थिति भने सविध गुहा જુદા રૂપથી સમજો. આ રીતે આ નવ ગામ સુધીનું અસુરકુમાર પ્રક२१ उखु छे.
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
