________________
भगवतीसूत्रे
देवानामुत्पत्तिर्न भवतीति भावः । 'ठिई संवेह च जाणेज्जा' स्थिति कायसंवेधं च जानीयात् अत्र स्थितिसंवेध पार्थस्येन अत्रगन्तव्यौ कालादेशेन द्वीन्द्रियेषपिसोर्यस्य या स्थिति स्तत्संयोजनेन कायसंवेधो वक्तव्य इति । 'सेवं भंते! सेवं भंते! ति तदेवं भदन्त तदेवं भदन्त । इति है भदन्त । द्वीन्द्रियेषूपिस्सूनां जीवानाम् उत्पादपरिमाणादिविषयकं वस्तु यद्देवानुमियेण कथितं तत्सर्वम् एवमेवसर्वथा सत्यमेव इति कथयित्वा भगवन्तं वन्दते नमस्पति वन्दित्वा नमस्थित्वा संयमेन तपसा आत्मानं भावयन् विहरतीति ॥०१॥
॥ चतुर्विंशतितमे शतके सप्तदशोदेशकः समाप्तः ॥
२००
भव कहना चाहिये । 'देवा न चेव उववज्जंति' द्वीन्द्रियों में देवों की उत्पत्ति नहीं होती है। 'ठिहं संवेहं च जाणेज्जा' स्थिति और कायसंध यहां बीन्द्रिय जीवों में उत्पन्न होने के योग्य जिस जीव की जितनी स्थिति है, उस स्थिति को उसके भव की स्थिति के साथ जोडने पर जो संख्या आती है वही उसका कायसंवेध कहा जाता है | 'सेवं भंते ! सेवं भंते ? त्ति' हे भदन्त ! द्वीन्द्रियों में जीवों का जो आप देवानुप्रिय ने उत्पाद, परिमाण आदि के सम्बन्ध में कथन किया है वह सर्वथा सत्य ही है २ इस प्रकार कह कर उन गौतम ने प्रभु को वन्दना की और उन्हें नमस्कार किया वंदना नमस्कार कर फिर वे संयम और तप से आत्मा को भावित करते हुए अपने स्थान पर विराजमान हो गए ॥ १ ॥
सत्रहवां उद्देशक समाप्त
जाणेज्जा' स्थिति मने अयसवेध अहियां मुद्दा समन्वा, तथा अजनी अपे ક્ષાથી એ ઈન્દ્રિયવાળા જીવેામાં ઉત્પન્ન થવાને ચેાગ્ય એવા જે જીવની જેટલી સ્થિતિ છે. એ સ્થિતિને તેના ભવની સ્થિતિની સાથે ગુણવાથી જે સંખ્યા આવે તેજ તેના કાયસ વેધ સમજવા જોઈ એ. તેમ કહેલ છે.
'सेवं भंते ! सेव' भंते! त्ति' डे लगवन् मेन्द्रियवाणाभां उत्पन्न થવાને ચાગ્ય જીવેાના ઉત્પાત, પરિમાણુ વિગેરેના સબંધમાં આપ દેવાનુપ્રિયે કહેલ છે, તે સ`થા સત્ય છે. આપ દેવાનુપ્રિયન્તુ' કથન સ`થા સત્ય જ છે. આ પ્રમાણે કહીને તે ૌતમ સ્વામીએ પ્રભુને ના કરી નમસ્કાર કર્યાં. વંદના નમસ્કાર કરીને તે પછી તેએ સયમ અને તપથી આત્માને ભાવિત કરતા થા પેાતાના સ્થાન પર બિરાજમાન થ્યા. ાસૂ. ૧૫
સત્તરમે ઉદ્દેશા સમાપ્ત
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
