________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.१२ सू०४ पञ्चेन्द्रियजीवानामुत्पत्तिनिरूपणम् १०५ खेजवासाउयसग्निपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहितो उक्वजति' यदि असंख्येयवर्षायुष्क संज्ञिपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य आगत्योत्पद्यन्ते तदा-'किं जलचरेहितो उववज्जति०' जलचरेभ्य उत्पधन्ते, स्थलचरेभ्यो वा आगत्योत्पद्यन्ते खेचरेभ्यो वा आगत्योत्पधन्ते, 'सेसं जहा असन्निस्स जाव' शेपं यथा असंझिनो यावत् अत्र यावत्पदेन जलचरेभ्योऽपि उत्पद्यन्ते स्थल बरेभ्योऽपि उत्पद्यन्ते खेचरेभ्योऽपि उत्पद्यन्ते यदि जलचरादिभ्य आगत्योत्पद्यन्ते तदा किं पर्याप्तकेभ्य उत्पधन्ते अपर्याप्तकेभ्यो वोत्पद्यन्ते गौतम ! पर्याप्तकेभ्योऽपि उत्पधन्ते यतियञ्चों से आकरके उत्पन्न नहीं होता है, अब गौतम पुनः प्रभु से ऐसा पूछते हैं-'जइ संखेज्जवासाउयसन्निर चिंदियतिरिक्खजोणिए. हिंतो उववज्जति' हे भदन्त! यदि वह पृथिवीकायिक संख्यात वर्ष की आयुवाले संज्ञिपंचेन्द्रियतिर्यञ्चों से आकरके उत्पन्न होता है तो कि जलचरेहितो उववज्जति' क्या वह संख्यात वर्ष की आयुवाले संज्ञी पंचेन्द्रिय जलचरों से आकरके उत्पन्न होता है, या संख्यात वर्ष की आयुवाले संज्ञी पंचेन्द्रिय स्थलचरों से आकरके उत्पन्न होता है या संख्यात वर्ष की आयुवाले संज्ञी पंचेन्द्रिय खेचरों से आकर के उत्पन्न होता है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं-'सेसं जहा असन्निस्स जाव' हे गौतम ! वह पूर्वोक्त विशेषों वाले जलघरों से आकर के भी उत्पन्न होता है, स्थलचरों से भी आकरके उत्पन्न होता है और खेचरों से भी आकर के उत्पन्न होता है। अब पुनः गौतम प्रभु से ऐसा पूछते આવીને ઉત્પન્ન થતા નથી. હવે ગૌતમસ્વામી પ્રભુને ફરીથી પૂછે છે કેसंखेजवाउय-सन्नि पंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिता उववजंति' 8 सावन પ્રષ્યિકાયિક છ સંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા તિયામાંથી આવીને ઉત્પન્ન याय छ, त! 'कि जलचरेहितो उववज्जति' शुस ज्यात पनी मायुध्यवाणा સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય જલચર–પાણીમાં રહેનારા જેવોમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ? કે સંખ્યાત વર્ષના આયુષ્યવાળા સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય સ્થલચર–જમીન પર રહેનાર માંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે? કે સંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય ખેચર-આકાશમાં રહેનારા છમાંથી આવીને ઉત્પન્ન याय छ१ ॥ प्रभा उत्तरमा प्रभु ४३ छ -सेसं जहा असन्निस जाव'
ગૌતમ તે પહેલા કહેલ વિશેષણોવાળા જલચરોમાંથી આવીને પણ ઉત્પન્ન થાય છે, થલચરામાંથી આવીને પણ ઉત્પન્ન થાય છે. અને ખેચરામ થી પણ આવીને ઉત્પન્ન થાય છે.
ફરીથી ગૌતમસ્વામી પ્રભુને એવું પૂછે છે કે હે ભગવન જે તે પૂર્વોક્ત વિશેષણવાળા વૃશ્વિકાઈક છે જલચર વિગેરેમાંથી આવીને ઉત્પન્ન
શ્રી ભગવતી સૂત્ર: ૧૫
