________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० २० उ०८ सू० २ कालिकश्रुतस्य विच्छेदादिनि० ७३
छाया- जम्बुद्वीपे खलु भदन्त ! द्वीपे भारते वर्षे अस्यामवसपिण्यां देवानुप्रियाणां कियस्कं कालं पूर्वगतमनुसज्जिध्यति ? गौतम ! जम्बूद्वीपे खलु द्वीपे भारते वर्षे अस्यामवसपिण्याम् एकं वर्षसहस्रं पूर्वगतमनुसज्जिन्यति । यथा खलु भदन्त ! जम्बूद्वीपे द्वीपे भारते वर्षे अस्यामबसविण्यां देवानुप्रियाणाम् एकंवर्षसहस्रं पूर्वगतमनुसज्जिष्यति तथा स्पा भदन्न ! जम्बूद्वीपे द्वीपे भारते वर्षे अस्यामवसपिण्याम् अवशेषाणां तीकराणां कियत्कं कालम् अन्वसज्जत् , गौतम ! अस्त्येकेषां संख्येयं कालम् अस्त्य के पास असंख्येयं कालम् । जवुद्धीपे खलु भदन्त ! द्वीपे भारते वर्षे अत्यामपस देशानुमिगणाम् क्रियत्कं कालं तीर्थमनुसज्जिध्यति, गौतम ! जम्बूद्वीपे द्वीपे मारते वर्षे अस्यामपसमिori मम एकविंशत्तिवर्षसहस्राणि तीर्थमनुपजिजष्यति । यथा खलु भदन्त ! जम्बूद्वीपे द्वीपे भारते वर्षे अस्पामयसापाम् देवानुप्रियाणामेशविशतिवर्षसहस्राणि तीर्थमनुसज्जियति, तथा खलु भवन्त ! जायद्वीपे द्वीपे भारते वर्षे आगमिष्यतां चरमतीर्थकरस्य कियत्कं कालं तीर्थमनुसज्जियति ? गौतम ! यावत्कं खलु ऋषभस्याईतः कौशलिकस्य जिनपर्यायः, एतावत्कानि संख्येयानि आगमिष्यतां चरमतीर्थंकरस्य तीर्थमनुलज्जिष्यति । तीर्थ भदन्त ! तीर्थ तीर्थकरस्तीर्थम् ? गौतम ! अर्हन् तावत् नियमात् तीर्थकरः, तीर्थ पुनश्चातुर्वर्णाकीर्णः श्रमणसंघः, तद्यथा श्रमणः श्रमण्यः श्रावकाः श्राविकाः। प्रवचनं भदन्त ! प्रवचनम् प्रवचनी वा प्रवचनम् ? गौतम ! अर्हन् तात् नियमात् । प्रवचनी, पत्रचनं पुनदिशाङ्गं गणिपिटकम् । तद्यथा- आचारो यावत् दृष्टिवादः । ये इमे भदन्त ! उग्रा भोगा राजन्या इक्ष्वाकवः ज्ञाताः कौरव्या, एते खलु अस्मिन् धमें अवगाहन्ते अवगाह्य अष्टविधं कमरजोमलं प्रवाहयन्ति, प्रवास ततः पश्चात् सिद्धथ. न्ति, यावदन्तं कुर्वन्ति, अस्त्येकके अन्यतमेषु देवलोकेषु देवतया उपपत्तारो भवन्ति । कतिविधाः खलु भदन्त ! देवलोकाः प्रज्ञप्ताः ? गौतम ! चतुर्विधा देवलोकाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-भवनवासिनो१, वानव्यन्तराः२, ज्योतिष्यकाः३, वैमानिकाः४, तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥ २॥
विंशतितमे शतके अष्टम उदेशः समाप्तः॥ व्यवच्छेद के अधिकार से ही यह अग्रिमप्रकरण प्रारम्भ हुआ है
'जंबूद्दीवेणं भंते ! दीवे' इत्यादि ।
વ્યવચ્છેદના અધિકારથી જ આ અગ્રિમ પ્રકરણ પ્રારંભ કરવામાં આવે छ.-'जंबूहीवे णं भंते ! दीवे' त्यादि
भ० १०
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
