________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.२ सू०३ मनुष्येभ्यो असुरोत्पादादिकम् ५९७ नवर शरीरावगाहना त्रिवति गमकेषु जघन्येन सातिरेकाणि पञ्च धनुःशतानि उत्कर्षेणाऽपि सातिरेकाणि पश्चधनुःशतानि शेषं तदेव ६ स एवात्मनोत्कर्षकालस्थितिको जातः, तस्यापि ते एव पश्चिमात्यो गमका भणितव्याः । नवर शरीरावगाहना त्रिष्वपि गमकेषु जघन्येन त्रीणि गव्युतानि उत्कर्षेणाऽपि त्रीणि गव्यूतानि अक्शेष तदेव । ९। यदि संख्येयवर्षायुकसं झिमनुष्येभ्य उत्पद्यन्ते किं पर्याप्तसंख्येयवर्षायुषकसंज्ञिमनुष्येभ्य उत्पद्यन्ते अपर्याप्तसंख्यातवर्षायुकसंझिमनुष्येभ्य उत्पद्यन्ते ? गौतम ? पर्याप्तसंख्यातवर्षायुक्कसंज्ञिमनु ध्येभ्य उत्पधन्ते नो अपर्याप्तसंख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिमनुष्येभ्य उत्पद्यन्ते । पर्याप्तसंख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिमनुष्यः खलु भदन्त । यो भन्योऽसुरकुमारेषुत्पत्तुम् स खलु भदन्त ! कियत्कालस्थिति के पूत्पधेत ? गौतम ! जघन्येन दशर्ष सहस्रस्थितिकेषु उत्कर्षेण सातिरेकसागरोपमस्थितिके घूत्पद्येत । ते खलु भदन्त । जीवा एकसमयेन कियन्त उत्पधन्ते एवं यथैव एतेषां रत्नप्रभायामुत्पद्यमानानां नव गमकाः, तथैव इहापि नव गमका भणितव्याः । नवरं संवेधः सातिरेकेण सागरोपमेन कर्तव्यः । शेष तदेव । तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति या वद्विहरति ।। मू०३॥
॥ चतुर्विंशतिशत के द्वितीयोद्देशकः समाप्तः॥ टोका-'जइ मणुस्से हितो उववज्जति' यदि मनुष्येभ्य आगत्यामुरकुमारे - सचन्ते तदा 'किं सन्निमणुस्सेहितो उज्जति असन्निमणुस्से हितो उपवज्जति' किं संज्ञिमनुष्येभ्य आगल्यासुरकुमारेषु उत्पद्यन्ते अथवा असंज्ञिमनुष्येभ्य आग
इस प्रकार से संख्यात वर्षायुष्क असंख्यात वर्षायुष्क तिर्यश्चों में से असुरों की उत्पत्ति प्रकट कर अब सूत्रकार मनुष्यों में से असुरों की उत्पत्ति दिखाने के लिये 'जइ मणुस्से हितो' इत्यादि सूत्र का कथन करते हैं-'जइ मणुस्से हिंतो उववज्जति किं सन्नि मणुस्से हितो' इत्यादि
टीकार्थ-हे भदन्त ! यदि असुरकुमार मनुष्यों में से आकर उत्पन्न होते हैं तो क्या वे संज्ञी मनुष्यों में से उत्पन्न होते हैं या असंज्ञी मनुष्यों में से उत्पन्न होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु गौतम से
આ રીતે સંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળા અને અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્ય વાળા તિર્યંચમાંથી અસુરકુમારોની ઉત્પત્તિનું કથન કરીને હવે સૂત્રકાર મનુબેમાંથી અસુરકુમારની ઉત્પત્તિ બતાવવા માટે નીચે પ્રમાણે સૂત્ર કહે छे-'जइ मणुस्सेहितो उववज्जति कि सन्निमणुस्सेहितो' त्याल
ટીકાર્થ–હે ભગવદ્ જે અસુરકુમાર મનુએમાંથી જ ઉત્પન થાય છે, તે શું તેઓ સંસી મનુષ્યમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે? કે અસંસી મનુષ્યો
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
