________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.२ सू०१ असुरकुमारदेवस्योत्पादादिकम् ५७९ घते ?। हे भदन्त ! ते जीवा एकसमयेन कियन्त उत्पद्यन्ते १ हे गौतम ! जघन्येन एको वा द्वौ वा प्रयो वा उत्कर्षेण संख्याताः असुरकुमारेषु समुत्पद्यन्ते २। एवं ते जीवाः वज्रऋषभनाराचसंहननवन्तो भवन्ति ३। शरीरावगाहना जघन्वेन धनुःपृथक्त्वम् उस्कृष्टतः सातिरेकसहस्रधनुःप्रमाणा ४ । संस्थानं समचतुरस्त्रम् । चतस्रो लेश्या भवन्ति । नो सम्यग्दृष्टयो न वा मिश्रदृष्टयोऽपि तु मिथ्याया। नो ज्ञानिनोऽज्ञानिनो नियमाद् द्वयज्ञानिन ८। मनोवाकाययोगिनः९। एवमुपयोगो द्विविधोऽपि साकारोपयोगिनोऽनाकारोपयोगिनश्च१०। चतस्रः संबा, चाले असुरकुमारों में उत्पन्न होता है। हे भदन्त ऐसे वे जीव एक समय में वहां कितने उत्पन्न होते हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम! जघन्य से वहां असुरकुमारों में एक अथवा दो अथवा तीन उत्पन्न होते हैं और उत्कृष्ट से संख्यात उत्पन्न होते हैं । इसी प्रकार से संहनन बार में वे वन ऋषभसंहननवाले होते हैं ३ अवगाहनाबार में इनकी अवगाहना जघन्य से धनुःपृथक्त्वरूप होती है और उत्कृष्ट से सा. तिरेक एक हजार धनुष प्रमाण होती है ४ । संस्थान द्वार में इनका समचतुरस्र संस्थान होता है ५। लेश्याद्वार में चार लेश्याएँ होती हैं। ये दृष्टि द्वार में सम्यग्दृष्टि और मिश्र दृष्टि वाले नहीं होते हैं किन्तु मिथ्या दृष्टि होते हैं ७ । ज्ञान द्वार में ये ज्ञानी नहीं होते हैं किन्तु नियम से अज्ञानी होते हैं मत्यज्ञान वाले और श्रुतज्ञान वाले होते हैं ८। योगद्वार में ये मनोयोग वाले वचनयोग वाले और काययोग वाले होते हैं ९। उपयोग द्वार में ये दोनों प्रकार
સમયમાં ત્યાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે? એ પ્રશ્નનો ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કેહે ગૌતમ જઘન્યથી ત્યાં અસુર કુમારમાં એક અથવા બે અથવા ત્રણ ઉત્પન્ન થાય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી સંખ્યાત ઉત્પન્ન થાય છે. એ જ રીતે સંહનન દ્વારમાં તેઓ વજષભનારાચસંહનનવાળા હોય છે. ૩ અવગાહના દ્વામાં તેમની અવગાહના જઘન્યથી ધનઃ પૃથકૃત્વ રૂપ હોય અને ઉત્કૃષ્ટથી સાતિરેક એક હજાર ધનુષ પ્રમાણ હોય છે. ૪ સંસ્થાન દ્વારમાં તેનું સંસ્થાન સમચતુરસ હોય છે. લેહ્યાદ્વારમાં ચાર વેશ્યાઓ હોય છે. તેઓ દષ્ટિકારમાંસમ્યગ્દષ્ટિ કે મિશ્રદૂષ્ટિવાળા દેતા નથી પણ મિથ્યાદષ્ટિવાળા જ હોય છે. જ્ઞાન દ્વારમાં તેઓ જ્ઞાની હતા નથી પરંતુ નિયમથી અજ્ઞાની હોય છે. તેઓને મતિ અજ્ઞાન અને શ્રુત અજ્ઞાન એ બે અજ્ઞાન હોય છે. ગદ્વારમાં -તેઓ મનેયેગ, વચન ગ અને કાગ વાળા હોય છે. ઉપગ દ્વારમાં
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
