________________
५५२
भगवतीसूचे ते खलु भदन ! जीवा एकसमयेन पृच्छा ? गौतम ! जघन्येन एको वा द्वौ वा त्रयो वा उत्कर्षेग संख्याता उत्पद्यन्ते । वजऋषयनाराचसंहननिनः । अवगाहना जघन्येन धनु पृथकत्वम् उत्कर्षेण पडाव्यूतानि । समचतुरस्रसंस्थानसंस्थिताः प्रज्ञप्ताः । चतस्रो लेश्या आदिमाः। नो सम्पादृष्टयः मिथ्यादृष्टयः, नो सम्पग्मिथ्यादृष्टयः । नो ज्ञानिनः अज्ञानिनः, नियमाद् द्वयज्ञानिनः मत्यज्ञानिनः श्रुताशानिनश्च । योगत्रिविधोऽपि । उपयोगो द्विविधोऽपि । चतस्रः संज्ञाः । चत्वारः कषायाः। पञ्चेन्द्रियाणि । त्रयः समुद्घाता आदिमाः । समवहता अपि नियन्ते अप्तमवहता अपि नियन्ते । वेदनाद्विविधा अपि शात वेदकाः, अशातवेदकाः । वेदो द्विविधोऽपि स्त्रीवेदकोऽपि पुरुषवेदकोऽपि, नो नपुंसकवेदकः । स्थिति धन्येन सातिरेका पूर्वकोटिः, उत्कर्षे त्रीणि पलयोपमानि । अध्यवसानानि प्रशस्तान्यपि अभशस्तान्यपि । अनुबन्धो यथैव स्थितिः। कायसंवेधो भवादेशेन द्वे भवग्रहणे, काला देशेन जघन्येन सातिरेका पूर्वकोटिः दशभिर्वर्ष सहस्रैरभ्यधिका, उत्कर्षेण षट्एल्योपमानि-एतावतं कालं यायस्कुर्यात् ।१॥ स एव जघन्यकालस्थितिकेषु उपपन्नः एव वक्तव्यता । नवरम् असुरकुमारस्थिति संवेधं च जानीयात् ।२। स एव उत्कर्ष कालस्थितिकेषूपपनो जघन्येन त्रिपल्योपमस्थितिकेषु उत्कर्षेणापि त्रिपल्योपमस्थिति के पूत्पवेत, एषैव वक्तव्यता । नवरं स्थितिर्जघन्येन त्रीणि पल्यो. गमानि उत्कर्षमापि त्रीणि पल्योपमानि । एवमनुबन्धोऽपि। कालादेशेन जघन्येन षट्पत्योपमानि उत्कर्षेणाऽपि षट्पल्योपमानि, एतावन्तं यवत्कुर्यात् शेष तदेव ३। स एवात्मना जघन्यकालस्थितिको जातः, जघन्येन दशवर्ष सहस्र स्थिति केषु उत्कर्षेण सातिरेकपूर्वकोटयायुष्के यत्पद्यत । ते खल भदन्त ! जीवा एकसमयेन कियन्त उत्तयन्ते अवशेष तदेव यावत् भवादेश इति, नवरमवगाहना जघन्येन धनुःपृथक्त्वम् उत्कर्षेण सातिरेकं धनुःसहस्रम् । स्थितिजधन्येन सातिरेका पूर्वकोटिः, उत्कर्षेणाऽपि सातिरिका पूर्वकोटिः । एवमनुबन्धोऽपि, कालादेशेन जघन्येन सातिरेका पूर्वकोटिर, दशभिर्वर्ष सहस्रैरभ्यधिका, उत्कर्षेण सातिरेके द्वे पूर्वकोटयोः एतावन्तं यावद कुर्यात् ४ । स एव जघन्यकालस्थितिकेधूपपन्नः एपैववक्तव्यता, नवरम् असुरकुमारस्थिति संवेधं च जानीयात् ५। स एवोत्कर्ष कालस्थिति के पुत्पन्नः, जघन्येन सातिरेकपूर्वकोटयायुष्केषु उत्कर्पणाऽपि सातिरेक पूर्वकोटयायुष्केषु उत्पद्येत। शेषं तदेव । नवर कालादेशेन जघन्येन सातिरेके द्वे पूर्वकोयौ उत्कर्षेणाऽपि सातिरेके द्वे पूर्वकोटयो, एतावन्तं कालं यावत्कुर्यात् ६ । स एवात्मना उकर्ष कालस्थितिको जातः, स एव प्रथमगमको
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
