________________
भगवतीसूत्रे स्थितिकनैरयिकेपूत्पद्यते ? गौतम! जघन्यत उत्कृष्टश्च सागरोपमस्थितिकेषु उत्पद्यन्ते इत्युत्तरम् । एवं ते खलु भदन्त ! जीवा एकसमयेन कियन्तो नरकावासे समुत्सद्यन्ते इति प्रश्नस्य जघन्यतः एको वा द्वौ वा त्यो वा उत्कृष्टतः संख्यातावेत्यादिकं सर्व सप्तमगवदेव इहापि बोद्धव्यमित्येतदेव दर्शयति 'सच्चेव सत्तमगमवत्तमाया' सैर सप्तमगमवक्तव्यता अत्र समग्राऽपि वक्तव्या। यद्वैलक्षण्यं तदाह-'नवरं इत्यादि, 'नवरं कालादेसेग जहन्नेणं सागरोवमं पुनकोडीए अमहिय, उक्कोसेणं चत्तारि सागरोवमाई चउहि पुषकोडीहिं अमहियाई' रत्नप्रभा सम्बन्धी नैरयिकों में उत्पन्न होने के योग्य है तो हे भदन्त ! वह वहां कितने काल की स्थितिवाले नैरयिकों में उत्पन्न होता है ? इस गौतम के प्रश्न का उत्तर देते हुए प्रभु उनसे कहते हैं-गौतम ! ऐसा वह मनुष्य जघन्य से एक सागरोपम की स्थितिवाले नैरयिकों में और उत्कृष्ट से भी एक सागरोपम की स्थिति वाले नैरयिकों में उत्पन्न होता है। इसी प्रकार से गौतम के इस प्रश्न का कि हे भदन्त ! ऐसे वे जीव वहाँ एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ? उत्तर प्रभु ने ऐसा दिया है कि गौतम! ऐसे वे जीव वहां एक समय में कम से कम एक अथवा दो अथवा तीन उत्पन्न होते हैं और उत्कृष्ट से संख्यात उत्पन्न होते हैं-इत्यादि सब कथन यहां सप्तम गम के जैसा ही जानना चाहिये, परन्तु फिर भी जो यहां अन्तर है-वह इस प्रकार से है-'नवर कालादेसेणं जहन्नेणं सागरोवमं पुधकोडीए अमहियं उनको ઉત્પનન થવાને ગ્ય હોય, તે હે ભગવન તે ત્યાં કેટલા કાળની સ્થિતિવાળા નૈરથિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે? ગૌતમસ્વામીના આ પ્રશ્નને ઉત્તર આપતા પ્રભુ કહે છે કે-હે ગૌતમ! એ તે મનુષ્ય જઘન્યથી એક સાગરોપમની સ્થિતિવાળા નૈરવિકેમાં અને ઉત્કૃષ્ટથી સાગરોપમની સ્થિતિવાળા નરયિકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. એજ રીતે ફરી ગૌતમસ્વામી પૂછે છે કે-હે ભગવન એવા જીવે ત્યાં એક સમયમાં કેટલા ઉત્પના થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુએ એવું કહ્યું કે-હે ગૌતમ ! એવા તે જીવે ત્યાં એક સમયમાં ઓછામાં ઓછા એક અથવા બે અથવા ત્રણ ઉત્પન્ન થાય છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી સંખ્યાતપણે ઉત્પન્ન થ ય છે. ઈત્યાદિ તમામ કથન સાતમા ગમના કથન પ્રમાણે સમ४. 'नवरं' त ५yayथन ४२i मा थनमा ३२१२ छ, त मा प्रभार छ कालादेसेणं' जहण्णेणं सागरावमं पुनकोडीए अब्भहिय' जनी अपेक्षाथी त धन्यकी पूटि मधि मे४ सागरे५मनी छ 'उकोसेणं
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
