________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.१ सू०६ पर्याप्तकसंक्षिपणतिरश्चां ना. उ. नि० ४५९ यथैव रत्नममायामुत्पधमानगमकस्य कब्धिः सैष निरवशेषा भणितण्या यावत भवादेश इति । कालादेशेन जघन्येन सागरोपननम्तमहत्ताभ्यधिकम् उत्कर्षण द्वादशसागरोपमाणि चतसृभिः पूर्वकोटिपिरभ्यधिकानि एतावद् यावस्कुर्यात् ।। एवं रत्नपभापृथिवीगमसदृशा नवापि गमका भणितव्याः। नवरं सर्वगमकेष्यपि नैरयिकस्थितिसंवेधेषु सागरोपमा भणितव्याः, एवं यावत् षष्ठीपृथिवीति० नवरं नैरयिकस्थितियां यत्र पृथिव्यां जघन्योत्कर्षका सा तेनैव क्रमेण चतुर्गुणा कर्तव्या । पालुकाप्रभायां पृथिव्याम् अष्टाविंशतिः सागरोपमाणि चतुर्गुणिता भवति, पङ्कममायां चत्वारिंशत् धूमपभायाम् अष्टषष्टिः, समाषामष्टाशीतिः । संहननानि वालुकाममायां पश्वविधसंहननिनः तद्यथा-वज्रऋषभनाराचसंहननी, यावत्कीलिकासंहननी । पङ्कपमायां चतुर्विधसंहननिना, धूमपभायां त्रिविधसंहना निनः तमायां द्विविधसंहननिनः, तद्यथा-
वरुषभनाराचसंहनिनः१, ऋषभनाराचसंहननिनः २, शेष तदेव । पर्याप्तसंख्यातवर्षायुष्कसंज्ञियावत् तिर्यग्योनिकः खलु भदन्त ! यो भव्यः अधःसप्तम्यां पृथव्यां नैरयिकेषु उत्पत्तुम्, स खलु भदन्त ! कियत्कालस्थिति केषत्पधेत ? गौतम ! जघन्येन द्वाविंशतिसागरोपमस्थितिकेषु उत्कर्षेण प्रयस्त्रिंशत्सागरोपमस्थितिकेषु उत्पधेत । ते खलु भदन्त ! जीवा० एवं यथैव रत्नप्रभायां नवगमकाः, लब्धिरपि सैव । नवरं वज्रऋषभना. राचसंहननिनः, स्त्रीवेदका नोत्पद्यन्ते, शेषं तदेव यावदनुबन्ध इति, संवेधो भवा देशेन जघन्यत स्त्रीणि भवग्रहणानि उत्कर्षेण सप्त भवग्रहणानि! कालादेशेन जघन्येन द्वाविंशतिः सागरोपमाणि द्वाभ्यामन्तर्मुहूर्ताभ्यामम्यधिकानि, उत्कर्षण षट्षष्टिः सागरोपमाणि च सृभिः पूर्वकोटिभिरभ्यधिकानि, एतावत्कालं यावस्कुर्यात् ।। स एव जघन्यकालस्थितिकेयूपपन्ना०, 'सैव वक्तव्यता यावद्धवादेशइति । कालादेशेन जघन्येन० कालादेशोऽपि तथैव यावत् चतसृभिः पूर्वकोटिमिरभ्यधिकानि, एनावन्तं यावत्कुर्यात् ।। स एवोत्कर्षकालस्थितिकेपूपपन्ना० सैवलब्धिर्यावदनुबन्ध इति । भवादेशेन जघन्येन त्रीणि भवग्रहणानि, उत्कर्षेण पश्चभवप्रहाणनि। कालादेशेन जघन्येन त्रयस्त्रिंशत् सागरोपमाणि द्वाभ्यामन्तर्मुहर्ताभ्यामभ्यधिकानि, उत्कर्षेण षट्षष्टिः सागरोपमाणि तिमृभिः पूर्वकोटिभिरभ्याधिकानिएतावन्तं यावत्कुयात्।। स एवात्मना जघन्यकालस्थितिको जातः० सैव रत्नप्रभा पृथिवी जघन्यकालस्थितिकवक्तव्यता भणितव्यता यावत् भवा देश इति, नवरं प्रथमसंहननम्, नो स्त्रीवेदकाः। भवादेशेन जघन्येन त्रीणि भवग्रहणानि उत्कर्षेग सप्तभवग्रहणानि । कालदेशेन जघन्येन द्वाविंशतिः सागरोपमाणि द्वाभ्यामन्तर्मुहूतभ्यामभ्यधिकानि, उत्कर्षण षट्षष्टिः सागरोपमाणि चतुर्भिग्न्तर्मुहरभ्यधिकानि एतावन्तं यावत् कुर्यात् ।। स एव जयन्यकाल स्थिति के पपन्नः एवं स एव
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪