________________
भगवतीसूत्रे
'सरीरोगाहणा जहेब असन्नीणं' शरीरावगाहना यथैव असंज्ञिनाम् शरीरावनाहना तेषामसंज्ञिनामिव ज्ञातव्या । तां सूत्रएव दर्शयति 'जहन्ने' इत्यादि, जन्मे' जघन्येन 'अगुलस्स असं वेज्जद्दमार्ग' अंगुलस्यासंख्येयभागम् - अंगुलासंख्येयभागपरिमिता जघन्यावगाहना । ' उनको सेणं जोयणसहस्स' उत्कर्षेण योजनम्, उत्कर्षोऽवगाहना एकसहस्रयोजनपरिमिता पर्यासरख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिपश्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकानां भवतीति । 'तेसि णं भंते ! जीवाण' तेषां खलु भदन्त ! जीवानाम् 'सरीरंगा' शरीराणि किं संठिया कि संस्थितानि - कीदृशसंस्थानवन्ति 'पन्नत्ता' प्रज्ञप्तानि हे भदन्त ! तादृशजीवानां शरीराणि किमाकारकसंस्थानविशिष्टानि भवन्तीति प्रश्नः । भगवानाह - 'गोयमा !' हे गौतम ! 'छसंठिया पन्नता' पविवसंस्थान नि-पविधसंस्थानवन्ति मज्ञप्तानि 'तं जहा' तद्यथा 'समचउरंस० निग्गो६० जाव हुंड' समचतुरस्र० न्यग्रोध० यावत् हुण्डः, नाराच संहनन वाले, नाराच संहनन वाले, अर्धनाराच संहनन वाले, कोलिका संहनन वाले, सेवार्त्त संहनन वाले 'सरीरोगाहणा जहेब असनीर्ण' इनके शरीर की अवगाहना असंज्ञी जीवों की अवगाहना जैसी जाननी चाहिये, अर्थात् सूत्रोक्तानुसार यह अवगाहना जघन्य से इनकी अगुल के असंख्यातवें भाग प्रमाण होती है, और उत्कृष्ट से 'जोयणसहस्सं' एक हजार योजन की होती है ।
प्र० - तेसि णं भंते! जीवाणं सरीरगा किं संठिया' 'हे भदन्त ! इन जीवों के शरीर किस २ संस्थान वाले होते हैं ?
उ०- 'गोयमा । छव्विहसंठिया पन्नत्ता' हे गौतम! इनके शरीर छहों संस्थान वाले होते हैं । 'तं जहां' उन छह संस्थानों के नाम इस प्रकार से है - समचउरंस० निग्गोह० जाव हुंड०' समचतुरस्र संस्थान १, સ્ર હનનવાળા ૩ અધનારાંચ સહનન વાળા ૪ કીલિકાસ’હૅનનવાળા અને सेवार्त सांडुननवाजा है तेखाना शरीरी होय छे. 'सरीसेगाहणा जद्देव असन्नीणं' તેઓના શરીરની અવગાહના અસ'ની જીવાની અવગાહના પ્રમાણે સમજવી અર્થાત્ સૂત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે તેએની આ અવગાહના જઘન્યથી ગળના असभ्यातमा लाग प्रमाणे होय छे, भने उत्ष्टथी 'जोयणसहस्सं' भे हर योजननी होय हे गौतमस्वामीनी प्रश्न 'तेसि णं भंते ! जीवाणं सरी
किं संठिया है लगवन् ते कवना शरीरो हया ज्या संस्थानवाणा होय हे १ मा प्रश्नना उत्तरमा प्रभु डे छे - गोयमा ! छव्विस ठिया पण्णत्ता' हे गौतम! तेथेोना शरीश छयो प्रहारना संस्थानवाजा होय छे. 'जहा' ते छमे संस्थानाना नाम था प्रभाषे छे. 'समचरंस० निगोह ०
કરણ
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪