________________
४१४
भगवतीस्ने केवइयकालहिइएसु उववज्जेज्जा। गोयमा! जहन्नेणं सागरोवमटिइएसु उक्कोसेण वि सागरोवमट्टिइएसु उववज्जेज्जा। तेणं भंते ! जीवा० सो चेव सत्तमो गमओ निरवसेसो भाणियवो जाव भवादेसात्ति। कालादेसेणं जहन्नेणं सागरोवमं पुवकोडीए अब्भहियं, उक्कोसेणं चत्तारि सागरोवमाइंघउहि पुचकोडीहि अब्भहियाई एवइयं जाव करेज्जा ९। एवं एए णव गमगा उक्खेव निक्खेवओ नवसु वि जहेव असन्नीणं ॥सू० ५॥
छाया-- यदि संक्षिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य उत्पद्यन्ते किं संख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिपश्चेन्द्रियतिग्योनि केभ्य उत्पद्यन्ते ? असंख्येयवर्षायुष्कसंक्षिपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य उत्पद्यन्ते ? गौतम ! संख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य उत्पद्यन्ते नो असंख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य उत्पद्यन्ते। यदि संख्येयवर्षायुष्कसंज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेभ्य उत्पद्यन्ते कि जलचरेभ्य उत्पधन्ते स्थलचरेभ्य उत्पद्यन्ते, खेचरेभ्य उत्पद्यन्ते० १ पृच्छा, गौतम ! जलचरेभ्य उत्पद्यन्ते यथा असंज्ञि यावत् पर्याप्तकेभ्य उत्पद्यन्ते नो अपर्याप्तकेभ्य उत्पद्यन्ते। पर्याप्त. संख्येयवर्षांयुष्कसंज्ञिपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकः खलु भदन्त ! यो भव्यो नैरयिकेषु उत्पत्तुम् , स खलु भदन्त कतिषु पृथिवीषु उत्पधेत ? गौतम ! सप्तसु पृथिवीषु उत्पधेत, तद्यथा-रत्नप्रमायां यावदधःसप्तम्याम् । पर्याहसंख्येयवर्षायुष्कसंशि. पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकः खलु भदन्त ? यो भव्यो रत्नप्रभापृथिवीनरयिकेषु उत्पत्तुम् स खलु भदन्त ? कियस्कालस्थितिकेषु उत्पद्येत ? गौतम ? जघन्येन दशवर्षसहस्रस्थितिकेषु उत्कृर्षेण सागरोपमस्थितिकेषु उत्पद्येत । ते खलु भदन्त ! जीवा एकसमयेन कियन्त उत्पधन्ते ? यथैव असंज्ञिः । तेषां खलु भदन्त ! जीवानां शरीराणि किं संहननानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ? पविषसंहननानि प्रज्ञप्तानि तथा-वज्र-ऋषभ-नाराचसंहननानि, ऋषमनाराचसंहननानि यावत् सेवातप्त हननानि । शरीरावगाहना यथैव संज्ञिनाम् जघन्येनाशम्यासंख्येय. भागम् उत्कर्षेण योजनसहस्रम् । तेषां बिलु भदन्त ! जीवानां शरीराणि कि संस्थितानि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ! षडूविधसंस्थितानि प्रप्तप्तानि तद्यथा समचतुर
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪