________________
૨૪
भगवतीस्त्रे
अथ द्वितीयो वर्गः प्रारभ्यते
शालिधान्यविषयकं दशोदेशकं प्रथमवर्गं निरूप्य तदनु औषधिवनस्पतिजातीयकलायममुरादिधान्य विशेषस्य निरूपणाय दशोद्देशकसमन्वितो द्वितीयो वर्गः प्रस्तूयते, तदनेन संबन्धेनायातस्य द्वितीयवर्गस्येदमादिमं सूत्रम् - 'कळायमसूर' इत्यादि, एगवीसहमे सए बीओ वग्गो समत्तो ।
मूलम् -'कलाय - मसूर - तिल - मुग्ग - माल - निष्फाव-कुलस्थ - आलिसंदगं - सतीण - हरिमंथगाणं एएसि णं जे जीवा मूलत्ताए वकर्मेति ते णं भंते! जीवा कओहिंतो उववज्जंति ? एवं मूलादिया दस उद्देसगा भाणियव्वा जहेव सालीणं निरवसेसं तहेव ॥ सू० १ ॥
एगवीसइमे सए बीओ वग्गो समत्तो ।
छाया - कलाय - मसूर - तिल-मुद्र-माप-निष्काव - कुलत्थ - आलिसंदक-सती हरिमन्थकानाम् एतेषां खलु ये जीवा मूलतया अवक्रामन्ति ते खलु भदन्त ! जीवाः कुत उत्पद्यन्ते एवं मूलादिका दश देशका भणितव्याः यथैव शालिनां निरवशेषं तदेव ॥०१॥
एकविंशतितमशतके द्वितीयो वर्गः समाप्तः ।
शालि धान्य विषय प्रथमवर्ग का कि जिसमें १० उद्देशक हैं निरूपण करके अब सूत्रकार औषधिरूप वनस्पति के जातीय कलापमसूर आदि धान्यविशेष का निरूपण करने के लिये दश उद्देशकों से युक्त द्वितीयवर्ग को प्रारंभ कर रहे हैं इस द्वितीयवर्ग का यह सर्व प्रथम सूत्र है'कलाय - मसूर तिल - मुग्ग- मास' इत्यादि ।
ખીજા વર્ગના પ્રારંભ
શાલી ધાન્ય સબંધી પહેલા વર્ગનું કે જેમાં ૧૦ દસ ઉદ્દેશાઓ છે. તે નિરૂપણ કરીને હવે સૂત્રકાર ઔષધીરૂપ વનસ્પતિની જાતના કલાય ધાન્ય વિશેષ (ચણા અને વટાણા) મસૂર વિગેરે ધાન્ય વિશેષનું નિરૂપણ કરવા માટે દશ ઉર્દેશાઓવાળા આ ખીજા વર્ગના પ્રારંભ કરે છે. આ ખીજા વર્ગનું पहेतु सूत्र या प्रमा छे - 'कालायम सूर तिलमुग्गमास' इत्याहि
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
