________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२० उ०६ सू०१ पृथिव्यादिजीवपरिणामनिरूपणम् ७ तदा समुद्घातपारम्भ एव मृतः सन् पूर्वशरीरं देशतः परित्यज्य ईलिकागत्या गत्वा तत्रोत्पद्यते स पूर्वमात्य पश्चादुत्पद्यते । यस्तु यदा सर्वतः समुद्घात करोति स तदा समुद्घातानिवृत्तो भूत्वा म्रियते अतः स गेन्दुकगत्या सर्वात्मप्रदेशैस्तत्र गत्या पूर्वमुत्पते पश्चादाहारग्रहणं करोतीति भावः । एतदेव सर्वम् , 'जाव से तेणटेणं गोयमा ! एवं वुचइ, पुन्धि वा जाव उववज्जेज्जा' यावत् तत्तेनार्थेन गौतम ! एवमुच्यते पूर्व वा यावत् उत्पद्येन, अनेन वाक्यसमु. दायेन कथितम् । सप्तदशशतकीयषष्ठोद्देशकमकरणापेक्षया प्रकृतपकरणस्य यो भेदः तमेव दर्शयति-'णवरं' इत्यादि, णवरं तेहि संपाउणणाइमेहिं आहारो भन्नई' वहाँ उत्पन्न हो जाता है और बाद में आहारग्रहण करता है इस प्रकार जो जीव जिस समय देश से समुद्घात करता है वह जीव उस समय समुद्घात के प्रारम्भकाल में ही मरण करता हुआ पूर्वशरीर को एकदेश से छोड देना है और छोडकर ईलिकागति से वहां जाकर उत्पन्न हो जाता है ऐसा वह जीव पहिले आहार करता है और बाद में वहां उत्पन्न होता है ऐसा कहा जाता है और जो जीव जिस समय सर्वदेश से समुयात करता है वह उस समय समुद्घात से निवृत्त होकर मरता है अतः वह कन्दुकगति से अपने सत्मिप्रदेशों से वहां जाकर पहिले उत्पन्न हो जाता है और बाद में आहार ग्रहण करता है-यही बात 'जाव से तेणटेणं गोयमा ! एवं वुच्चह, पुद्धि वा जाव उववज्जेजा' इस सूत्रपाठ द्वारा यहां समझाया गया है यहां पर जो विशेषता है वह 'णवरं०' इस पाठ से कही गई है कि-उनमें प्राप्त
છે, તે પહેલાં ત્યાં ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. અને તે પછી આહાર ગ્રહણ કરે છે, એ રીતે જે જીવ જે સમય અને દેશથી સમુદ્યાત કરે છે, તે જીવ તે સમયે સમુદ્દઘાતના આરંભ સમયે જ મરણ કરીને પૂર્વ શરીરને એકદેશથી છેડી દે છે, અને છોડીને ઇલિકા (ઈયળની) ગતિથી ત્યાં ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. એ તે જીવ પહેલાં આહાર કરે છે અને તે પછી ત્યાં ઉત્પન્ન થાય છે, અને જે જીવ જે સમયે સર્વદેશથી સમુઘાત કરે છે, તે એ સમયે સમુઘાતથી નિવૃત્ત થઈને મરે છે, તેથી તે મરીને કહુક–દડાની ગતિથી પોતાના તમામ આત્મપ્રદેશથી ત્યાં જઈને પહેલાં ઉત્પન્ન થઈ જાય છે, અને તે પછી भाडार घड ४२ छ. मेरी वात 'जाव से तेण ट्रेणं गोयमा ! एव वुच्चइ पुटिव वा जाव उववज्जेज्जा' मा सूत्रा द्वारा सभामा मावस छे. माम विशेषया छे. ते ‘णवर' से ५४थी ४९६ . तमा प्रा थर्बु
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૪
