________________
प्रमेयन्द्रिका टीका श०२० उ.५सू०९ अनन्तप्रदेशिके सप्ताष्टस्पर्शगत भनि० ८७७ लघुको देशाः शीताः देशा उष्णाः देशः स्निग्धो देशो रूक्ष इति चतुर्थस्य प्रथमः१ सर्वः कर्कगो देशो गुरुको देशो लघुको देशाः शीताः देशा उष्णाः देशः स्निग्यो देशा रूक्षा इति द्वितीयः२, सर्वः कर्कशो देशो गुरुको देशो लघुको देशाः शीता: देशा उष्णाः देशाः स्निग्धाः देशो रूक्ष इति तृतीयः३, सर्वः कर्कशो देशो गुरुको देशो लघुको देशाः शीताः देशा उष्णाः देशाः स्निग्धा : देशा रूक्षा इति सीया, देसा उसिणा, देसे निद्धे, देसे लुक्खे ४' यह चतुर्थ चतुर्भगी का प्रथम भंग है इसके अनुसार वह सर्वांश में कर्कश, एकदेश में गुरु, एकदेश में लघु, अनेक देशों में शीत, अनेक देशों में उष्ण, एक देश में स्निग्ध और एकदेश में रूक्ष स्पर्शवाला हो सकता है १, इसका द्वितीय भंग इस प्रकार से है-'सर्वः कर्कशः, देशो गुरुका, देशो लघुका, देशाः शीत :, देशा उष्णा:, देशः स्निग्धः, देशाः रूक्षाः २' इसके अनुसार वह सर्वाश में कर्कश, एकदेश में गुरु, एकदेश में लघु, अनेक देशों में शीत, अनेक देशों में उष्ण, एकदेश में स्निग्ध और अनेक देशों में रूक्ष स्पर्शवाला हो सकता है २, इसका तृतीय भंग इस प्रकार से है-'सर्व कर्कशः, देशो गुरुका, देशः लघुका, देशाः शीताः, देशा उष्णाः, देशाः स्निग्धाः, देशः रूक्षः' इसके अनुसार वह सर्वांश में कर्कश, एकदेश में गुरु, एकदेश में लघु, अनेक देशों में शीत, अनेक देशों में उष्ण, अनेक देशों में स्निग्ध और एकदेश में रूक्ष स्पर्शवाला हो सकता है, चतुर्थ भंग इसका इस प्रकार से है'सर्वः कर्कशः, देशो गुरुकः, देशो लघुकः, देशाः शीताः देशा उष्णाः, निद्धे देसे लुस्खे' ४-१ पोताना साथी ४.मे देशमा शु३ शमा લઘુ અનેક દેશમાં શીત અનેક દેશમાં ઉણ એક દેશમાં સ્નિગ્ધ અને એક દેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળે હેય છે. આ ચેથી ચતુગીને પહેલે ભંગ છે. अथ ते 'सर्वः कर्कशः, देशो गुरुकः, देशो लघुकः देशाः शीताः देशा उष्णाः देशः स्निग्धः देशाः रूक्ष:२' पाताना सशथी ४४० हेशमा १३ से દેશમાં લઘુ અનેક દેશોમાં શીત અનેક દેશમાં ઉચ્ચ એકદેશમાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશોમાં રૂક્ષ પર્સવાળો હોય છે. આ રીતે આ બીજે
छ. २ ५५ ते 'सर्वः कर्कशः देशो गुरुकः, देश: लघुकः देशाः शीताः देशा उष्णाः देशाः स्निग्धाः देशः रूक्षः३' पोताना सशिथी ते श में દેશમાં ગુરૂ એક દેશમાં લઘુ અનેક દેશમાં શીત અનેક દેશોમાં ઉષ્ણ અનેક દેશમાં સ્નિગ્ધ અને એક દેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શવાળે હોય છે. આ રીતે આ त्री थाय . 3 4 ते 'सर्वः कर्कशः देशो गुरुकः, देशः लघुकः
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩