________________
४१२
भगवतीसूत्रे पूर्ववद् वाच्यानि 'सेसं तं चेव' शेषं तदेव असुरकुमारसूत्रोक्तमेव 'जाव अणु. तरविमाणा' यावदनुत्तरविमानानि अनुत्तरविमानपर्यनामेव व्यवस्थाऽवगन्तव्येति 'नवरं जाणेयवा जत्य जावइया भवणा विमाणा वा' नवरं ज्ञातव्यानि अन्यशास्त्रतो विज्ञेयानि यत्र यावन्ति भवनानि विमानानि वा तानि तथा च द्वात्रिशल्लक्षानि विमानानि प्रथमे सौधर्म १ । अष्टाविंशति लक्षानि द्वितीये ईशाने २। द्वादशलक्षानि तृतीये सनत्कुमारे ३ । अष्टौ लक्षाणि चतुर्थे माहेन्द्रे ४। चतुर्लक्षाणि पश्चमे ब्रह्मलोके ५। पञ्चाशत् सहस्राणि षष्ठे लान्तके ६ । चत्वारि'सेसं ते चेव' इस प्रकार असुरकुमार सूत्र में कहे अनुसार ही ये सब सौधर्मकल्प के ३२ लाख विमानावास है ऐसा जानना चाहिये। तथा इसी प्रकार की व्यवस्था यावत् अनुत्तर विमानपर्यन्त जान लेनी चाहिये, परन्तु इस व्यवस्था में यदि कोई अन्तर है तो वह जहां जितने भवन और विमान कहे गये हैं वहां उतने भवन और विमानों के कहने का है। यही बात 'नवरं जाणेघवा जत्थ जावइया भवणा विमानावा' इस सूत्र पाठ द्वारा यहां समझाई गई है। किस कल्प में कितने विमा नावास हैं ? यह विषय अन्यशास्त्र से यहां प्रकट किया जाता है प्रथम सौधर्मकल्प में ३२ लाख विमानावास है २८ लाख विमानावास द्वितीय ईशानकल्प में हैं १२ लाख विमानावाप्त तीसरे सनत्कुमार कल्प में हैं ८ लाख विमानावास चौथे माहेन्द्र कला में है ४ लाख विमानावास 'लक्ष्य' Cisg! . त्या पूर्वेति मा ४ विशेष | छ. 'सेसं तं चेव' આ રીતે અસુરકુમાર સૂત્રમાં કહ્યા પ્રમાણે આ બધા સૌધર્મ કલ્પના ૩૨ બત્રીસ લાખ વિમાનાવાસ છે. તેમ સમજવું. અને એ જ પ્રમાણેનું કથન યાવતુ અનુત્તર વિમાન સુધી સમજવું. પરંતુ આ કથનમાં જો કોઈ અંતર હોય તે તે જ્યાં જેટલા ભવને અને વિમાને કહ્યા છે. ત્યાં તેટલા જ सपना मन विमानानी सय वी. 'नवरं जाणेयव्वा जस्थ जावइया भवणा विमाणा वा' से सूत्र५४ द्वारा महियां समलव छ. ४॥ ६५मां કેટલા વિમાને છે? આ વિષયમાં અન્ય શાસ્ત્રોમાંથી અહિયાં બતાવવામાં भावे छे. नाय प्रमाणे छे.
પહેલા સૌધર્મ ક૫માં ૩૨ બત્રીસ લાખ વિમાનાવાસે છે. બીજા ઈશાન કપમાં ૨૮ અઠયાવીસ લાખ વિમાનાવાસે છે. ત્રીજા સનકુમાર ક૫માં ૧૨ બાર લાખ વિમાનાવાસ છે. ચેથા મહેન્દ્ર ક૫માં ૮ આઠ લાખ વિમાનાવાસે છે. પાંચમાં બ્રહ્મલોક કપમાં ૪ ચાર લાખ વિમાનાવાસે છે. છઠ્ઠા લાતક
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૩
