________________
३००
भगवतीसूत्र गंसि हत्थं वा जाब ऊरूं वा आउंटावेत्तए पसारे नए वा' प्रभुरलोके हस्तं वा यावत् अरुं वा आकुश्चयितुं वा प्रसारयितुं वा ? हे भदन्त ! लोकान्ते स्थितो देवः किम् अलोके हस्तपादादिकं प्रसारयितुं संकोचयितुं वा समर्थः किमिति प्रश्नः । भगवानाह-'णो इणढे समझे' नायमर्थः समर्थः नो देवः लोकान्ते स्थितोऽलोके हस्तपादाधवयवानां संकोचने प्रसारणे वा समर्थः इत्यर्थः । यद्यपि अलोके केषा. मपि हस्तपसारणं न भवतीति सर्वविदितम् तथापि देवस्य महर्दिकत्वात् महाप्रभावादिगुणादियुक्तत्वाच्च संभवेत् कदाचिदिति संभावनया गौतमस्य प्रश्न स्थित होकर के 'पभू अलोगंसि हत्थं वा जाव ऊरु वा आउंटावेत्तए पसारेत्तए वा' हाथको यावत् उरु को अलोकाकाश में पसारने के लिये या सकोडने के लिये समर्थ हो सकता है ? अर्थात् लोकान्त में रहा हुआ देव क्या अलोक में भी इस पाद आदि अवयवों को पसा. रने या संकुचित करने के लिये समर्थ हो सकता है ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु कहते है-'णो इणद्दे समझे' है गौतम ! यह अर्थ समर्थ नहीं है-अर्थात् लोकान्त में रहा हुआ देव अलोक में हस्तपादादिक अव. यवों को पसारने या उन्हें संकुचित करने के लिये शक्तिशाली नहीं है। यद्यपि अलोक में किन्हीं भी जीवों का हस्त प्रसारणादि कार्य नहीं हो सकता है यह पात सर्वविदित है फिर भी देव महर्द्धिक होने के कारण या महाप्रभाव आदिवाला होने के कारण कदाचित् ऐसा कर सकता हो इसी संभावना को लेकर गौतम ने ऐसा यह प्रश्न किया है ऐसा समझना चाहिये। प्रभुका उत्तर समझ कर गौतमने पुनः प्रश्न किया कि "पभू अलोगंसि हत्थंवा जाव उरूंघा आउंटावेत्तए पसारेत्तएवा" शु हायने કે યાવત્ પદથી ઉરૂને અલકાકાશમાં ફેલાવવા કે સંકેચવાને સમર્થ થઈ શકે છે? અર્થાત કાન્તમાં રહેલે દેવ શું અલકમાં હાથપગ વિગેરે અવયને ફેલાવવા કે સંકેચવાને શક્તિશાલી થઈ શકે છે? से प्रश्न उत्तरमा प्रभु ४३ छे. "णो इणट्रे सम" है गौतम मा અર્થ બરોબર નથી. અર્થાત્ લેકાન્તમાં રહેલ દેવ અલેકમાં હાથપગ વિગેરે અવય ફેલાવવા કે સંકોચવાને શક્તિવાળો થતો નથી. જો કે અલેકમાં કોઈપણ ના હાથ પગ ફેલાવવા વિગેરે કાર્ય થઈ શકતું નથી એ વાત સર્વ વિદિત છે. તે પણ દેવ મહર્થિક હોવાને કારણે અથવા મહાપ્રભાવવાળા હોવાને કારણે કદાચ એવું કરી શકતા હોય એવી સંભાવનાથી ગૌતમ સ્વામીએ અહિયાં આ પ્રશ્ન કર્યો છે. પ્રભુને આ પ્રમાણે ઉત્તર સાંભળીને તેનું કારણ જાણવાની ઈચ્છાથી ગૌતમ સ્વામી
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૨
